Chamberlain Topluluğu,

Chamberlain Topluluğu, Elizabeth ve
I. James dönemlerinde İngiltere’nin en
önemli tiyatro tupluluğu. Shakespeare de
bir oyun yazarı olarak meslek yaşamının
büyük bölümünde bu toplulukla yakın ilişki
içinde bulunmuştur.
Topluluğun tarihi oldukça karışıktır. 1564-
67 arasında I. Hunsdon lordu Henry Carey’
nin korumasında Hunsdon’m Oyuncuları
adlı topluluğun varlığı bilinmektedir.
1585’te başmabeyinci (lord chamberlain)
olan Hunsdon’ın koruduğu bir başka tiyatro
topluluğuna (Başmabeyincinin Oyuncuları)
ilişkin bilgiler de 1590’a değin uzanır.
1592’de veba nedeniyle kapatılan tiyatrolar
iki yıl sonra yeniden açıldığında çeşitli
grupların birleştiği yeni örgütlenmelere gidildiği
görüldü. Bu düzenlemelerin sonucunda
Başmabeyincinin Oyuncuları güçlü
bir topluluk olarak ortaya çıktı. 1596’da
Henry Carey’nin ölümü üzerine, oğlu
Hunsdon lordu George Carey oyuncuları
korumasına aldı. Bunlar önceleri gene
Hunsdon’ın Oyuncuları olarak anılırken,
II. Hunsdon lordunun 1597’de başmabeyinci
olması üzerine Chamberlain Topluluğu
adını aldılar. Mart 1603’te tahta geçen
I. James’in özel bir emirle kendi koruması
altına aldığı topluluk, bundan böyle Kralın
Oyuncuları olarak adlandırıldı.
Sarayda verdikleri temsillerin kayıtlarından
en çok beğenilen tiyatro topluluğu
oldukları anlaşılmaktadır. En büyük rakipleri
I. Elizabeth döneminde önce Amiral’in
Oyuncuları(*), daha sonra da Prens
Henry’nin Öyuncuları olmuştur. Chamberlain
Topluluğu’nun 1594 yazından Mart
1603’e değin Londra’da sürekli temsiller
verdiği anlaşılıyor. Bu süre içinde yalnız
1597 sonbaharında taşraya yaptıkları bir
turne için, bir de 1603’teki veba salgını
sırasında Londra’dan ayrıldılar. Bu tarihten
sonra hemen her yıl ya yazın ya da sonbaharda
turneye çıktılar.
1594’te bir süre Newington Butts’ta
(Londra Köprüsü’nün güneyinde bir köy)
bir tiyatroda oynadılar. Ardından kent içindeki
Cross Keys Inn’de, daha sonra da
başoyuncuları Richard Burbage’in babasının
Shoreditch’teki tiyatrosunda oynamış
oldukları sanılıyor. 1599 sonbaharında Globe
Tiyatrosu’na taşındılar. Globe, Richard
Burbage ve kardeşi Cuthbert tarafından
Thames Irmağının güney yakasında, Londra
Köprüsü’nün tam batısında yer alan
Southwark’ta yapılmıştı.
Topluluğun çalıştığı tiyatrolar arasında en
ünlüsü burası oldu. Elde edilen kâr topluluk
üyeleri ve aralarında Burbage kardeşlerle
Shakespeare’in de bulunduğu tiyatronun
beş sahibi arasında paylaştırılıyordu. Topluluğun
yazarlarının en önemlisi olan Shakespeare,
aynı zamanda oyunculuk da yapıyordu.
Shakespeare’in oyunlarından başka Ben
Jonson’m, Thomas Dekker’in ve Francis
Beaumont ile John Fletcher’in ortak yapıtları
da sunuluyordu. Eski bir Dominiken
(Black Friars) manastırının arazisindeki
Blackfriars Tiyatrosu(*) 1608’de Kralın
Oyuncuları’nm kışlık yeri oldu. Burası da
Burbage’lar tarafından yönetiliyor ve kâr dağılımı Globe’daki uygulamaya benziyordu.
Doğduğu yer olan Stratford’a çekilen
Shakespeare 1616’da, Richard Burbage
1619’da, topluluğun en uzun yaşayan üyesi
John Heminge de 1630’da öldü. 1642’de İç
Savaş’m başlamasıyla tiyatrolar kapatılınca,
Chamberlain Topluluğu’nun çalışmaları da
sona erdi. Tiyatrolar Restorasyon’a değin
18 yıl kapalı kaldı.