ÇİFTÇİLİK

ÇİFTÇİLİK; Alm. Feldbestellung (f), Landwitschaft,
Fr. Agrieulture de profession, tng. Farming.
İnsan gücü ve çeşitli makinalardan faydalanılarak
toprağın işlenmesi, ekilmesi, mahsulün
elde edilip değerlendirilmesini içine alan üretim
bölümü. Bugünkü çifçilik daha genel mânâda olup,
hayvancılık ve kültür balıkçılığı da uğraştığı işler
içinde mütâlaa edilmektedir. Eskiden çiftçilik teriminden
bir çift hayvanın çektiği saban veya pullukla
yapılan zirâat anlaşılırdı. Bugün en modern
makinalarla yapılan fennî usûllerin uygulandığı
çifçilik, ekonominin temelidir ve bu başlıbaşına bir
ilim sayılmaktadır. Bu kadar geniş ve dalları olan
çiftçiliği şu ana bölümlere ayırmak mümkündür:
1. Zirâat bitkileri: İnsanlara lüzumlu olan
ana gıdâ maddelerinin üretimi bu bölüme girer. Diğer
bölümlere göre en fazla toprak ile uğraşan
koldur. Bu kısımda yetişen bitkilerin hepsi yıllıktır.
Yâni bir sene içinde ekilir, toplanır. Özelliklerine
göre dört ana gruba ayrılır:
a) Hububat: Buğday, arpa, yulaf, çavdar, mısır
, darı çeltik gibi bitkiler olup, hepsi yurdumuzda
yetişmektedir.
b) Baklagiller: Bakla, bezelye, fasulye, nohut,
burçak, mercimek vb.’dir. Bunlara eskiden bakliyat
denirdi. Hepsinin memleketimizde bol miktarda
zirâati yapılır.
c) Endüstri bitkileri: Yağ, dokuma, şeker, sigara
endüstrisinin ham maddesini meydana getirirler.
Çeşitleri memleketimizdeki değişik bölgelerde
bol olarak elde edilir. Bunların başlıcaları: Tütün,
pamuk, haşhaş, şekerpancarı, keten, kenevir, susam,
ayçiçeği, yer fıstığı, anason ve patatestir.
d) Otlak ve yem bitkileri: Bunlar hayvanlara
yem olarak yetiştirilir. Bilhassa sulak arâzide bol
miktarda ekimi yapılır. Yazın yaş olarak, kışın da
kurutulmuş olarak hayvanlara verilen otlak ve
yem bitkileri memleketimizde bol olarak yetiştirilir.
Çeşitli çayır otları, yonca, fiğ, bu bitkilerin en
önemlilerindendir.
2. Bağ-bahçe bitkileri: Büyük emek ve devamlı
bakım isteyen bu bitkiler dört ana bölüme
ayrılır:a) Meyvecilik: Çok çeşitli meyvelerin yetiştiği
yurdumuzda 50fden fazla türde ağacın ekimi,
bakımı yapılıp, meyvesi alınmaktadır. Bunların
başlıcaları elma, erik, armut, şeftâli, kayısı, kiraz,
vişne, zeytin, kestâne, çam fıstığı, ceviz, fındık,
kiraz, portakal, limon, greyfrut ve muzdur.
b) Bağcılık: Doğu Anadolu’nun yüksek yerleri,
yaylaları, Karadeniz bölgesinin bol yağış alan
yerleri hâriç, Anadolu’nun her yerinde yetiştirilir.
Ege bölgesi, Orta Anadolu önemli bağcılık bölgeleridir.
Bir kısmı ihraç edilen üzüm, yaş olarak
yendiği gibi, pekmez yapılarak ve kurutulmak süreriyle
kışın da tüketilmektedir.
c) Sebzecilik: Tâze olarak yendiği gibi konserve
ve kuru olarak da kullanılan bitkilerin zirâatı
memleketimizde bol miktarda yapılmaktadır.
Son yıllarda seracılığın gelişmesi iklimi müsâit
olan yurdumuzda her mevsim tâze sebze bulunmasını
mümkün hâle getirmiştir. Çiftçiliğin bu
bölümünde az topraktan bol mahsul elde edilir.
d) Çiçekçilik ve süs bitkileri: Bâzı memleketlerin
ihraç ederek milyarlar kazandığı zevkli,
özel bilgi isteyen bir daldır. Park ve bahçeleri,
evleri süsleyen ve seralarda özel olarak yetiştirilen
çiçeklerin binlerce türü vardır.
3. Hayvancılık: Çiftçiliğin temel konusudur.
Hayvanlardan elde edilen süt, yoğurt, peynir, yumurta,
et, gibi gıdâların yanında deri, yün ve gübrelerinden
de istifâde edilmektedir. Bir kısmı binek
olarak kullanılmaktadır. Hayvancılık üç ana bölüme
ayrılır:
a) Büyük baş hayvanlar: Bu hayvanlar ahır
ve çayırlarda sürü hâlinde yetiştirilir. Başlıcaları at,
sığır, eşek, katır ve devedir.
b) Küçük baş hayvanlar: Koyun, keçi ve
bunların çeşitleri bu üretimin içine girerler.
c) Evcil hayvanlar: Tavuk, kaz, ördek, tavşan,
hindi daha ziyâde küçük işletmeler hâlinde yetiştirilir.
Son senelerde adetleri artan tavuk çiftlikleri
bol miktarda yumurta ve et üretmektedirler.
4. Pazarlama: Yetiştirilen ürünlerin tâze ve
kuru olarak pazarlama bölümüdür. Yolların ve
sevk edilecek vâsıtaların bulunması ürünlerin pazarlanmasmı
kolaylaştırmaktadır. Fabrikalar kurularak
hammaddeler işlenmekte, insanların kullanacağı
hâle getirilmektedir. Şeker, yağ, dokuma,
süt, peynir, un fabrikaları en önemlileridir.
5. Tarım hastalıkları: Tarlada, bahçede, bağda,
ahırda, depo edilen yerlerde alınacak koruyucu tedbirler,
ilâçlamalar, ürünleri hastalıktan korur. Bunlar
zamanında, bilgili olarak yapılacak olursa verim
artar, daha iyi ve bol mahsul elde edilir. Tarım Bakanlığının
kuruluşları, çiftçilere bu konuda yardımcı
olarak bol ürün elde etmelerini sağlamaktadır.
6. Toprağın sulama, bakımı ve gübrelenmesi:
Çiftçiliğin en önemli koludur. Bunların fennî usûllerle yapıldığı zaman verim o kadar fazla
olur. Yağmur sularının ve rüzgârların aşındırması
bunlara karşı alınacak tedbirler de bu bölümün
içine girer.
7. Tarım makinaları: Çiftçilikte bol miktarda
makina kullanılmakta, böylece daha fazla ürün
alınmaktadır. Bu tarım âletleri; toprağın hazırlanması,
ekimin yapılması, bitkilerin bakımı, ürünlerin
toplanması, ambalajlanması gibi değişik yerlerde
kullanılan tür ve çeşitleri vardır. Çok miktarda
olan bu makina ve âletlerin bakımı, onarılması, tarım
makinaları bölümünü meydana getirmiştir.