CİĞEROTU (Pulmonaria officinalis);
Ciğerotu, eskiden gövde ve yaprakları kurutulmak suretiyle karaciğer hastalıklarına karşı kullanılmıştır.
Aim. Gebraııchliches Lııngenkraut (n). Fr. Pulmnaire (f), İng. Pulmonaria. Familyası: Havacı- vaotugiller (Boraginaceae). Türkiye’de yetiştiği yerler: Marmara bölgesi.
Nisan-mayıs ayları arasında çiçek açan, 10-50 cm boyunda, çok senelik otsu bir bitki. Çiçeklerin renkleri önceleri kırmızımtrak ise de, zamanla morumsu-mâviye döner. Orman altlarında ve çayırlarda bulunur. Gövdeleri dik, tüylü ve 7-8 yapraklıdır. Üst kısımdaki yapraklar sapsız, alt taraftakiler ise kısa ve kanatlı bir sapa sâhiptir. Yaprakların üzerinde beyaz lekeler vardır. Bu lekeli yapraklar akciğere benzetildiğinden, bitki akciğer hastalıklarım iyi edici olarak tanınmıştır. Çiçekler gövdenin ucunda toplanmıştır.
Kullanıldığı yerler: Bitkinin kullanılan kısımları yaprakları ve çiçekli dallarıdır. Dal ve yapraklar bitki çiçek açmaya başladığı zaman toplanır ve gölgede kurutulur. Bitkide tanen, müsilaj, şekerler, reçine ve sâbit yağ olduğu tesbit edilmiştir. Öksürüğü teskin edici, göğüs yumuşatıcı, idrar söktürücü olarak kullanılmaktadır. Çayırlarda, nemli duvar diplerinde, bahçelerde, dere kenarlarında, taşlar arasında yetişen bir diğer yosun türü de ciğerotu (Marchantia poly- morpha) adı ile bilinmektedir. 2 cm kadar eninde, şerit şeklinde biraz etli, çatallı dallanan ilkel gövdeli ve basit yapraklı bitkilerdir. Bitkinin gövde ve yaprakları kurutulmak sûretiyle eskiden karaciğer hastalıklarına karşı kullanılmıştır.