ÇİMLENME

ÇİMLENME; Aim. Keimen (n), Fr. Germination
(f), İng. Germination. Tohumdaki embriyonun
uygun şartlar bulunca, gelişerek ana bitkiye benzer
bitki vermek üzere tohumdan çıkıp serbest hâle
geçmesi. Tohum olgunlaştıktan sonra çimlenene
kadar çok az su ihtivâ ettiğinden bu esnâda hayat
olayları çok yavaş olur. Tohumun bu hâline uyku
hâli de denir. Tohumlar çimlenme özelliğini
kaybetmeden senelerce uyku hâlinde kalabilirler.Çimlenme ile birçok fizyolojik olaylar ortaya
çıkmağa başlar. Meselâ 25°C’de tohumun şişmesinden
12-14 saat sonra tohumun embriyonunda,
hem hücre bölünmeleri, hem de hücre uzamaları teşekkül
eder. Çimlenmede en tipik metabolik değişmenin,
solunum şiddetlenmesi olduğu ortaya
konulmuştur. Bezelye tohumlarında, şişmeden 2-4
saat sonra çok açık solunum şiddetlenmesi gözlenmiştir.
Ayrıca çimlenme ile enzimler de yüksek bir
faaliyet gösterirler. Yalnız esas olarak tohumlu çimlenmenin
açık olarak ortaya çıkması için öncelikle
tohum tarafından su emilmesi gerekmektedir. Tohumun
suyla şişme ve hacmin artışı sonucu tohum
gömleği yırtılır. Birçok tohumlarda ise embriyo
kökçüğü tohum gömleğini yırtar ve kökçük dışa
uzanarak çimlenmenin gözle görünen ilk nümûnesini
gösterir. Çimlenme ile tohumun yağ, protein gibi
maddelerinde azalma görülür. Çimlenmenin biraz
ilerlemesi ile ilk kök, hızla toprakta büyür ve yan
kökler ile kök tüyleri bakımından gittikçe zenginleşir.
Bundan sonra açığa çıkan fidecikte tipik dış
farklılıklar görülmeye başlar.
Çimlenmeye doğrudan doğruya veya dolaylı
olarak etki yapan dış ve iç şartlar vardır. Bu şartlar;
su, ısı, oksijen, tohum gömleğinin yapısı, kimyâsal
madde etkileri olarak sayılabilir. Kâfi miktarda
ısı, nem ve oksijen biraraya gelmedikçe çimlenme
başlamaz.