cinca, Japonya’da, Şinto tanrılarının ruhlarına
adanmış tapınaklara verilen ad. Geçmişte
cinca’lar olağanüstü doğal güzellikleri
olan yerlerde kurulurdu; bugün ise kentlerde
pek çok cinca vardır. Bu tapınaklar çok
sayıda‘yapıdan oluşabildiği gibi, yol kenarında
kalmış, küçük ve gösterişsiz birer dua
yeri biçiminde cinca’lara da rastlanır. Bununla
birlikte cmca’lar genellikle üç birimden
gluşur: 1) Honden (ya da Şinden). ana
tapınaktır; burası tanrının ruhunun bulunduğuna
inanılan yerdir ve olağan koşullarda
yalnızca rahiplere açıktır; 2) adak ve armağanların
sunulduğu heiden’de ya da dua
salonu norito-den’de rahipler dinsel törenleri
yönetir; karni’yi (tapınılan güç, tanrı)
çağırıp’ sonra geri gönderen dualar burada
okunur; 3) tapınma balonu haiden’de ise
inananlar tapınıp dua ederler. Büyük tapınaklarda
başka bölümler de bulunabilir:
Tören danslarının yapıldığı kaguraden, yönetim
odası şamuşo, duadan önce ellerin ve
ağzın yıkandığı te-mizu-ya gibi. Cinca’larda
ayrıca koruyucu hayvanların heykelleri (koma-
inu) ve sunu olarak kullanılan taş ya da
tunç fenerler (toro) bulunabilir. Kutsal
bölüm, torii adı verilen girişle öteki yerlerden
ayrılır.
İse’deki Büyük Tapınak gibi bazı ünlü
Şinto yapılan belirli aralıklarla bölüm bölüm
tamamlanmış, ama her yeni inşaatta
çerçeve, taban, çatı kirişleri gibi büyük
mimarı değeri olan özgün parçalar korunmuştur.
Şinto» mimarisinin belirgin bir özelliği
de çatıların ön ve arka bölümlerinde,
saçak pervazının sivri uçlanyla oluşturulmuş,
çigi adı verilen makas biçimli tepeliktir.
II. Dünya Savaşı’ndan önce Şinto tapmaklan
içişleri bakanlığınca yönetilir ve devletten
parasal’destek görürdü. Şinte’nun devlet
dini konumunun kaldırılmasından ve
devlet yardımının anayasa yoluyla yasaklanmasından
sonra cmca’ların mali kaynaklan,
tapmaklara gelenlerin sunduğu ‘ bağışlar,
turizm gelirleri ve tapınakların açtığı anaokulu
benzeri yerel hizmet birimleriyle
sınırlandı. Bugün birçok rahip, kendisinin
ve ailesinin geçimini sağlayabilmek için
ikinci bir işte çalışmaktadır. Japonya’daki
907 bin cinca’nm büyük bölümü Şinto
Tapmaklar Birliği’ne (Cinca Honço) aittir.
1978’de, Şinto dinine bağlı 98 milyon Japonun
yüzde 70’ten çoğu birliğe üyeydi. Her
tapmak, rahiplerden ve inananlardan ya da
onların temsilcilerinden oluşan bağımsız bir
komitenin yönetimindedir.
Cinca
19
Mar