metal alaşımların
bileşenlerinden birinin çökeltilmesiyle
sertleştirilmesi işlemi. Metal alaşımlarda
görülen yaşlanma(*) olayının hızlandırılarak
bir işlem halinde uygulanması nedeniyle,
kimi zaman yapay yaşlandırma olarak da
adlandırılır. Aşın doymuş katı çözeltiler
oluşturabilen alaşımlarda yararlanılan bu
yöntemlerde, çökeltilecek bileşenin alaşım
içinde yüksek sıcaklıktaki çözünürlüğünün
düşük sıcakhktakinden yüksek olması gerekir.
Çökeltmeyle sertleştirme işleminde alaşım
önce ısıtılarak tek faz haline getirilir ve
çözünebilir tüm çökelti parçacıklannın çözünmesi
için bir süre bekletilir. Ardından
hızla soğutularak iki fazlı duruma getirilir.
Hızlı soğutma denge çökeltilerinin oluşmasını
önleyerek, aşın doymuş katı bir çözeltinin
ortaya çıkmasını sağlar. Oda sıcaklığında
ya da bunun üzerindeki sıcaklıklarda,
aşın ince geçiş yapılan oluşur. Soğutulan
alaşımın uygun sıcaklıkta tekrar ısıtılmasıyla,
çökeltmeyle sertleşme gerçekleşir. Bazı
bakır, aluminyum ve magnezyum alaşımlannın
mekanik özellikleri, çökeltmeyle sertleştirme
yöntemiyle artınlır.
çökeltmeyle sertleştirme,
26
Oca