çokruhluluk, bireyin yaşamının ve kişiliğinin
çok sayıda ruhun karmaşık ilişkilerinden
oluştuğu inancı. Özellikle Asya’nın kuzey
ve iç kesimleri ile Endonezya’da yaygındır.
Bazı geleneklerde değişik ruhlar bedenin
farklı organlanyla özdeşleştirilir; bazılarında
ise ruhlar ile kişilik özellikleri arasında
bağ kurulur. Bireyi oluşturan farklı ruhlardan
her birinin ölümden sonraki yazgısı da
farklıdır. Kuzey Asya halklannın çoğu, ruhlardan
birinin cesette kaldığına, birinin yeraltı
dünyasına indiğine, bir başkasının da
gökyüzüne uçtuğuna inanır.
Çokruhluluk inancının en ilginç örneğine,
Brezilya’da yaşayan Apapokuva Guaranileri
arasında rastlanır. Bu inanca göre, tanrılann
yurdunda kusursuz biçimlenmiş ince,
bitkisel bir ruh doğum sırasında bebeğin
içine girer. Doğumdan kısa süre sonra ona
atılgan bir hayvan ruhu eklenir. Bireyin
kişiliği, ruhunu aldığı hayvanın türüne göre
elişir. Örneğin yumuşak huylu kişiler keleek
ruhu almıştır; zalim ve saldırgan kişilerde
ise jaguar ruhu vardır. Ölümden sonra
bitkisel ruh cennete gider; hayvan ruhu ise
kabileyi sürekli rahatsız eden ürkütücü bir
hortlak biçimini alır.
çokruhluluk
15
May