Connarales, Connaraceae familyasını ve
bu familyanın tropik bölgelere dağılmış
ağaç, çalı ve çalımsı tırmanıcı bitkilerin
oluşturduğu 25 cinsini içeren ikiçenekli bitki
takımı. Genellikle erdişi olan çiçeklerin beş
çanakyaprağı, beş taçyaprağı, beş ya da on
erkekorganı ve ayrı ayrı, tek odacılıktı, her
biri iki tohumtaslağı taşıyan meyveyapraklann
(karpel) oluşturduğu, üst durumlu, bir,
dört ya da genellikle beş dişiorganı vardır.
Bu meyve yapraklarından yalnız biri olgunlaşarak
meyveye, tohumtaslaklarından da
yalnızca biri tohuma döner. Meyve, bir
dikiş boyunca açılan kuru kapsül biçimindedir
(folikül).
Batı Afrika’da yaygın olan Jollydora cinsi,
çiçekleri ve meyveleri doğrudan doğruya
gövdeden ya da geniş dallardan çıkan altı
türü içerir. Takımın en kalabalık cinsleri ise
Connarus (130 tür), Rourea (80-90 tür),
Agelaea (50 tür), Cnestis (40 tür) ve Byrsocarpus’tur
(20 tür).
Connarales takımının ekonomik açıdan
önem taşıyan birkaç bitkisi arasında en
önemlisi, Guyana’da yetişen ve kerestesi
değerli olan Connarus guianensis’lix.
Rourea volubilis, R. glabra ve Cnestis
polyphylla gibi birçok türün zehirli meyveleri,
tohumları ya da yaprakları vahşi köpek
ve kurtlan zehirlemek için kullanılır. Bazı
türler ise halk arasında ilaç olarak kullanılır;
örneğin, Madagaskar’da Aglaea emetica’mn
yapraklarından kusturucu olarak,
Batı Afrika’da A. villosa’nın yapraklarından
dizanteri tedavisinde ve gene Madagaskar’da
A. lamarckii’nin yapraklarından
Connaught 128
belsoğukluğu tedavisinde yararlanılır. Rourea
glabra’nın sepilemede kullanılan kabuğu,
hayvan derilerine parlak mor bir renk
verir.
Connarales
21
Nis