Aim. Gemeiner Gamander (m), Fr. GermandrĞe ((),
İng. Germander. Familyası: Ballıbabagiller (Labiatae).
Türkiye’de yetiştiği yerler: Marmara, Karadeniz, Orta
Anadolu ve Akdeniz Bölgesi.
Haziran-Eylül ayları arasında pembe veya beyazımsı
renkli çiçekler açan, 10-30 cm. boyunda, çok senelik,
otsu bir bitki. Kısamahmuz, yer meşesi ve yer
palamudu gibi adlarla da tanınır. Orman altlan ile
kurak çayırlarda rastlanır. Gövdeleri yatık, gövdeden
çıkan dallar ise dik, alt kısımları yuvarlak üst kısımları
ise 4 köşeli ve tüylüdür. Çiçekler yaprakların tabanında
gruplar teşkil ederler. Pembemsi renkteki çiçekler tüp
şeklindedir.
Kullanılışı: Bitkinin kullanılan kısmı, toprak üstü
kısınılan yani çiçekli bitkidir. Çiçek açma mevsiminde
çiçekli dallar toplanır, demet yapılıp havadar bir yerde
kurutulur. İştah açıcı, u y an a , yaralan iyi edici ve ateş
düşürücü olarak kullanılır. Bitki uçucu yağ, acı maddeler,
tanen, glikozit ve sapaninler taşır.
Dalak otunun tüylü olanı Tevcrium polium Mayasıl
otu olarak tanınmaktadır. Bitki üzerini tamamen kaplamış
olan tüylerden dolayı beyaz-gri renktedir. Yapraklann
kenarlan bilhassa uca doğru dişli ve içe doğru kıvnktır.
Çiçekleri beyaz renkli olup veya oval durumlarda toplanmıştır.
Anadolu’da çoğu yerde yaygındır. Aynı dalak otugibi kullanılmaktadır.
D A L A K O TU ( T e u c r i u m c h a m a e c d r y s ) ,
13
Eyl