Aim. Milz (f), Honigwabe (f), Fr. Rate (1), İng.
Spleen. D iyaframın altında, karın boşluğunda, yaklaşık
bir yumruk büyüklüğünde yumuşak bir organ. Dalak
dolaşım sistemine bağlı bir çıkmaz sokağa benzetilebilir.
Kan, dalak içerisindeki geniş kanallar ve damarlar
sisteminde yol alırken dalak hücreleri ile muhatap olur.
Dalak kan fizyolojisi ile yalandan alâkalıdır. Dalağın
vücut savunmasında aldığı rol büyüktür.
Dalağın Bilinen Fonksiyonları:
Kırmızı kan hücreleri yapımı: Anne karnındaki
ceninde (embriyonda) alyuvarların yapıldığı yer dalaktır.
Normalde doğumdan sonra kemik iliği bu görevi
dalaktan devralır. Kemik iliğinin çalışmadığı veya
başka dokularla (kanser dokusu) istila edildiği durumla
rd a d a la k ta yeniden a ly u v a r yapım görevi
başlayabilir.
Kan temizleyicisi olarak dalak: Vücudun savunma
sisteminin işine paralel olarak dalak ta vücudun mikroplara
karşı koymasında rol oynayan hücreler yapar.
Aynca mikroorganizmalara karşı koyacak özel maddelerin
yani antikorların yapımında da dalağın vazifeleri
vardır.
Akyuvar yapımı: Dalak akyuvarların bir çeşidi olan
lenfositleri yapar.
Kırmızı hücrelerin yıkımı: Yaşlanan alyuvarlar ve
şekilleri normalin dışında olanlar, büyük dalak hücreleritarafından alınır ve parçalanır.
Kan deposu olarak dalak: Kediler, köpekler ve diğer
memelilerde dalak kırmızı kan hücrelerini depolar.
Büyük enerji gerektiren durumlarda, büyük kanamalarda
dalak kasılarak dolaşım sistemine bol miktarda
kan verir. İnsanlarda da dalağın bu görevi yaptığı yıllarca
söylenmiş olmasına karşı, bu gün bunun gerçekolmadığı bilinmektedir.
DALAK
13
Eyl