Deer, The Book of

(İngilizcede “Deer
Kitabı”), Aziz Columba’nın Deer Abbey’de
(bugün Grampian ilinde Deer ilçesi) kurduğu
bir manastırda 9. yüzyılda yazıldığı
sanılan tezhipli Latince yazmalar. Yapıta
12. yüzyılda Latince ve İskoçya Gaelcesinde
ekler yapılmıştır. Yapıt, Yuhanna İncili’nin
tümünü ve öteki üç İncil’in bazı bölümlerini,
Havariler Amentüsü’nün eski bir uyarlamasını
ve İskoç Kralı I. David’in keşişlere
verdiği beratı içine alır. Başharfleri ve
kenar süsleri ile İncil yazarlarının resimlerinden
oluşan tezhipleri, ilk İrlanda İncillerindeki
tezhipleri andırır. Yapıttaki İncil
metinleri İrlanda’da kullanılan metinlerle
özdeştir. 1860’ta Cambridge Üniversitesi
Kütüphanesinde ortaya çıkarılan el yazmalarının,
bozulmuş bir metnin özensiz kopyası
olduğu söylenebilir.
Yapıta 12. yüzyılda yapılan ekler, İskoç
tarihinin çok az bilinen bir dilimi olan Kelt
döneminin sonlarına ışık tutar. Bu dönemdeki
klan örgütlenmesi, toprak bölünümü,
manastırın toprak kullanımı ve kuruluşu
konusunda ayrıntılı bilgiler vardır.