değerlik

değerlik, v a l a n s olarak da bilinir, belirli
bir elementin, atomlarından birine kimyasal
olarak bağlanabilen başka atomların olası
sayısını belirleyen özelliği. 1868’de ortaya
atılan bu kavram, genel olarak bir elementin bağ oluşturma gücününün yanı sıra, bu
gücün sayısal değerini gösterir.
Değerlik kavramının tanımlanması ve sistematikleştirilmesi, 19. yüzyıl kimyacıları­
nın önde gelen sorunlarından biriydi. Yetkin bir kuramsal yaklaşımın bulunmaması
nedeniyle, elementlerin değerliklerinin saptanmasında deney yoluyla elde edilen kimi
kurallardan yararlanılıyordu. Herhangi bir
elementin özgün değerliği, element atomlarından birinin bağ oluşturabildiği ya da bir
bileşikte yerini alabildiği hidrojen atomu
sayısıyla ölçülüyordu. Bununla birlikte, ço­
ğu elementin değerliğinin değişik bileşiklerde farklı olduğu ortaya çıktı. Kimyasal
birleşmenin ve değerliğin açıklanması doğ­
rultusundaki ilk yetkin adımı, 1916’da organik bileşiklerde atomlar arasındaki kimyasal
bağı, bir çift elektronun iki atom tarafından
paylaşılması biçiminde açıklayan ABD’li
kimyacı G. N. Lewis attı. Aynı yıl Alman