Aim. Dekoration, Ausstattung (f); Bühnenbild
(n), Fr. Decor (m), İng. Decor. Bir sinema çekiminde
veya tiyatro gösterisinde sahnenin, seyircilerin
göreceği ta rzda olmasını sağlayan sanat ve teknik
bütünlük.
Tiyatro: Sahne dekorculuğu tiyatro ile gelişmiştir.
Eski Yunan ve Roma tiyatrolarında sahne ilk kurulduğu
şekilde kalır, değişmezdi. Sahne dekoru üç şekilde
düzenlenirdi. Tragedyalarda (trajedi=acık!ı konu)
sütunlara, taşlamalarda; ağaç, dağ ve evlere, komedilerde,
balkonlu evlere yer veren dekorlar kullanılırdı.
Günümüzdeki dekor anlayışı, gelişen tekniğin her
türlü imkânlarından faydalanarak, bilhassa sahnelerin
ışıklandırılması cihetine gidilerek önemli yenilik kazanmıştır.
Romantik sahnelerden ziyade gerçekçi dekor
anlayışı uygulanmaya başlanmıştır. Eseri sahneye
koyanla, dekoru yapanın işbirliği, bu yeni uygulamayı
k o lay la ştırm ıştır. Stanislawski, R e in h a rd t, Appia,
Craig, Copeau, Pitoeff, Tairov, Piscator, bu işbirliğini
sağlayanların en belirgin örnekleridir. Bundan başka,
Stanislawski ile Reinhardt döner sahne kullanarak,
görülmemiş sahne hilelerine başvurarak seyircileri etkileyici
başarılar elde etmişlerdir. Ayrıca Pisrator, sahnelemede
sinemadan faydalanmış, bu alanda ilgi çekici
yeniliklere gidilmiştir.
Sinema: Sinemada dekor, kameramanın sahneleri
alış şekli.ne göre değişir. Burada seyirci, sahneyi dıştan
seyretmeyip, yapılan işin kapsamına göre sahnenin içine
girerek, konunun bir parçası haline gelir. İnsan unsuru
yanında, sinemada eşya da önemli bir dekor unsuru
olabilir. Yerinde ve zamanında belli bir çerçeve içindesahnelenen eşya, bir tiyatro oyuncusunun yüzü kadar
anlamlı olabilir. Yönetmenin, hazırlanan filmin sahne
düzenine, dekoruna verdiği olağanüstü önemin sebebi
de bir bakıma budur. Bir filmin dekoru va özel olarak
film stüdyolarında hazırlanır, veya tabiat manzaralarından
çekilir. Tabiî dekorla (tabiat) yapma dekorun
ayın filmde ve birarada bulunması imkânsız denecek
ölçüde zordur. En azından çok güçtür. Fakat Sinemaskop,
Todd A.O., Sinerama gibi yeni alış sistemlerinin
geliştirdiği ve getirdiği yenilikler günümüzde sinema
dekorculuğunu yeni teknik ve estetik sorularla başbaşa
bırakmıştır. Şimdi sinema yapımcıları bu zorluklar
içinde daha ilerilere doğru adım adım gitmektedirler
DEKOR,
14
Eyl