dekupaj

(Fransızca decoupage: “kesip çıkartma”),
kesilerek biçim verilmiş parçalan,
ahşap, metal ya da cam bir yüzeye, bir
kompozisyon oluşturacak biçimde yapıştırma
sanatı. Birçok değişik teknik bulunmakla
birlikte, genelde hepsinde dört temel
işlem izlenir. Önce resimler kesilip çıkanlır,
ardından bir kompozisyon düzenlenir. Parçalar
yüzeye yapıştmldıktan sonra da üstlerine
birkaç kat (bazen 12 kat) vernik
sürülür.
Dekupaj, eski Çin kâğıt kesme sanatı,
Sibirya halklan arasında görülen keçe aplikesive Polonya’daki kâğıt kesme sanatı gibi
geleneksel kesme sanatı türlerinden esinlenerek
geliştirildi ve ilk kez 17. yüzyılda
Fransa’da mobilya bezemede kullanıldı.
OsmanlIlarda da kâğıt kesme sanatı katı’(*)
adıyla biliniyordu. 18. yüzyılda bütün Avrupa’ya
yayılan dekupaj, özellikle İtalyan,
Fransız ve İngiliz saraylannda gözde bir
uğraş durumuna geldi. Yelpazeler, paravanlar,
saç fırçası gibi tuvalet eşyası özellikle bu
amaç için basılmış resimlerden kesilen zarif,
çarpıcı ve renkli desenlerle bezendi. 19.
yüzyılda, küçük bir delikten bakarak büyüteçle
izlenebilen minyatür manzaralar da
dekupaj tekniğiyle yapılıyordu.
Fransız Art Deco tasanmcısı Jean-Michel
Frank 1920’lerde Paris’te yaptığı ilk vaaz
kürsülerinin bazısında dekupaj kullanmıştı.
Dekupaj 1960’larda ABD’de kutular, kül
tablaları, çöp kutulan, abajurlar, satranç
tahtalan ve paravanlara uygulanan popüler
bir bezeme yöntemi olarak yenidencanlandı.