Delaunay, Robert

Delaunay, Robert (d. 12 Nisan 1885, Paris
– ö. 25 Ekim 1941, Montpellier, Fransa),
Kübizmde ilk kez canlı renkler kullanarak
Orfizm(*) akımının oluşmasına katkıda bulunan
Fransız ressam. Bütünüyle temsili
olmayan (salt soyut) bir üslupta çalışmış,
renk düzlemlerinin birbiri üstüne gelecek
biçimde düzenlenmesiyle oluşan ve kurgusal
gerilime dayanan soyut sanatın gelişmesini
büyük ölçüde etkilemiştir.
Sanat yaşamına sahne tasanmcısı olarak
başladı. Resimle yalnızca boş zamanlarında
ilgileniyordu. Ama bir süre sonra ard izlenimcilerin
bezemesel ve yanılsamasız renk
kullanımının etkisi altında kaldı. 1910’larda
katedrallerle Eyfel Kulesi’ni konu alan ve
Kübizmdeki parçalanmış düzlemleri ışık ve
titreşen renklerle birleştiren iki resim dizisiyle
Kübizme özgün katkılarda bulundu.
Eugene Chevreul’ün renk kuramlarından
esinlenerek geliştirdiği bu yeni ve özgün
uygulamalar, konularındaki şiirsellikle birleşerek,
Delaunay’ı daha gelenekçi kübist
ressamlardan ayınyordu. Karısı ressam Sonia
Terk, Delaunay’ın da (1885-1979) benimsediği
bu eğilim (Orfizm akımı) Münih’te
çalışan bir grup dışavurumcu ressamın
oluşturduğu Der Blaue Reiter topluluğunun
çalışmalarında etkisini hemen gösterdi.
İki yıl sonra yaptığı “Renk Çarkları” ve
“Pencereler” adlı dizileriyle bütünüyle so-
“Eytel Kulesi” , Robert Delaunay’ın yağlıboya
çalışması, 1910-11; Basel Sanat Müzesi, İsviçre
Kanstmuseum Basel, Emanuel Hoffmann – Foundation;
fotoğraf, Hans Hinz
yut resme yönelen Delaunay bu çalışmalanyla,
ABD’deki ilk soyut akım olan Sinkromizme(*)
esin verdi, iki dünya savaşı arasında
kansıyla birlikte Paris’te büyük ve çok
etkileyici duvar resimleri yaptı. 1921’den
sonra evleri, “saçma”ya dayandırdıkları çalışmalarıyla
yaşamın anlamsızlığına ilişkin
görüşlerini yansıtan dadacıların toplanma
yeri haline geldi. Ama Delaunay, Orfizmin
kuramları doğrultusunda resimler yapmaya
devam etti.