DENİZATI (Hippocampus hippocampus)

DENİZATI (Hippocampus hippocampus);
Aim. Seepferdchen, Fr. Hippocampe, İng.
Seahorse. Familyası: Deniziğnesigiller (Syngnathidae).
Yaşadığı yerler: Sıcak ve ılıman denizlerde.
Memleketimizde, Ege ve Akdeniz sâhillerinde
rastlanır. Özellikleri: Başı at başına benzer, 10-15
cm uzunlukta bir çeşit balık. Dikey yüzer. Erkekleri
doğurur. Çeşitleri: 15 kadar türü vardır. Denizatı,
Avrupa denizatı, denizejderi en meşhurlarıdır.
Akdeniz, Ege ve Atlantik Okyanusunda bol
miktarda bulunan bir çeşit balık. Kemiklibalıklar
(Teleostei) takımındandır. Vücudu uzun ve testere
şekilli olup, kuyruğu ince ve hareketlidir. Başı
ve vücudunun üst kısmı ata benzediğinden bu adı
almıştır. Denizaygırı da denir. Vücudu sert ve kabukludur.
Su içinde dikey vaziyette yüzer. Yalnız
sırtında yelpaze şeklinde bir yüzme yüzgeci vardır.
Hareket, devamlı dalgalanan bu sırt yüzgeciyle
sağlanır. Gözlerini ayrı olarak hareket ettirebilir.
Sâhillerde yosun ve deniz bitkileri arasında yüzerek gizlenir. Derinlere inmez. Dinlenmek
istediği zaman, kuyruğunu bir yosun veya deniz
bitkisine sarar ve kendini suyun sallantısına bırakır.
Bu balığın bir kaç çeşiti vardır. Etleri yenmez.
Hattâ bâzılarının eti zehirlidir.
Üremeleri ilgi çekicidir. Denizatlarının erkeklerinin
karın kısmında birer kuluçka kesesi
odacığı bulunur. Kese ağzı yuvarlak bir kas yardımıyla
açılıp kapanabilir. Üreme devresinde dişi,
erkeği ile sarmaş dolaş olduğu esnâda yumurtalarını
erkeğin kamındaki keseye döker. Erkek yeteri
miktarda yumurta toplamak için birkaç dişi ile
eşleşir. Yumurtalar kese içinde döllenir ve olgunlaşır.
Önceleri açık olan kuluçka kesesi, eşleşme
devresinden sonra birçok dişinin yumurtasını almış
olarak kapanır. Bir embriyo görevi yapan kesenin
ağzı, yavrular iyice olgunlaşmadan açılmaz. Yavrular,
babalarının kesesinde gizlenir, kanıyla beslenir
ve olgunlaşırlar. Erkek denizatının kamı yavruların
gelişmesiyle şişmeye başlar. İki ay sonra
doğum sancıları çekmeye başlayan erkek, kuyruğunu
bir bitkiye dolar. Gerçek doğum kasıntılarına
benzeyen kas titreşimleriyle kesenin ağzını kasarak,
olgunlaşan yavrular suya dökülür. Çıkan
yavrular ergine benzer. Erkek her defâsmda 200 kadar
yavru doğurur.
Denizatları hortum gibi uzun ağızlarıyla küçük
deniz hayvanlarıyla beslenirler.