DEVRİMİN RADİKALLEŞMESİ
(1791-93). Kurucu Meclis’e damgasını vuran burjuvazi ile liberal aristokrasi arasındaki uzlaşma; köylülerin feodal sistemin bütün kalıntılarına son verme yönündeki kararlılığı ve krala bağlı aristokrasinin inisiyatifi ele geçirme yönündeki girişimleri karşısında giderek1 çıkmaza girdi. Haziran 1791’de kaçmaya çalışan XVI. Louis’nin yakalanarak Paris’te oturmaya zorlanması ve Avusturya’nın Fransa’ya askeri müdahale tehdidinde bulunması, dengenin bozulmasında bir dönüm noktası oldu. Yasama Meclisi’nde büyük burjuvaziyi temsil eden Jirondenler, savaşı
1789’da Fransa daki ¡tier
W Shepherd. Historical Atlas. Harper & Row. New York
États – Généraux’nun Versailles Sarayı ndaki toplantısı
Fransız Kütuphanesi’nin izniyle
aristokrasinin gücünü kırmak için bir fırsat olarak görmeye başladı. Aristokrasi ise yenilginin eski düzene dönüşü sağlayacağını umuyordu. 20 Nisan 1792’de Avusturya’ya savaş açıldı. Bunu izleyen yenilgilerle birlikte milliyetçi dalganın yükselmesi, halk hareketini yeniden canlandırdı. Toplumun alt kesimlerini siyaset sahnesine çıkaran bu süreçte, burjuvazinin daha radikal kanadını oluşturan Montagnard’lar (Dağlılar) halk hareketinin başına geçti. Avusturya birliklerinin Fransa topraklarına girmesinden sonra, Paris’te 10 Ağustos’ta patlak veren ayaklanmayla 1791 Anayasası askıya alındı.
XVI. Louis’nin idama götürülüşü
Fransız Kütüphanesi nin izniyle
Yeni seçilen Konvansiyon, 21 Eylül’de meşruti monarşiye son vererek cumhuriyet ilan etti. Bu sırada Avusturya saldırısını durduran Fransız kuvvetleri karşı harekâta geçtiler. Maximilien Robespierre öncülüğündeki Montagnard’lar ve Jakobenlerin ağırlıkta olduğu Konvansiyon, savaş yoluyla devrimi Avrupa’ya yayma politikasını benimsedi. Kralın vatana ihanetten yargılanması Jiron-denler ile Montagnard’lar arasındaki çekişmeyi uzlaşmaz bir noktaya getirdi. XVI. Louis 21 Ocak 1793’te Konvansiyon kararıyla idam edildi. 1 Şubat’ta İngiltere’ye ve ardından başka ülkelere savaş açılmasıyla oluşan Birinci Koalisyon karşısında alınan yenilgiler ve karşıdevrimci ayaklanmalar, Jirondenlerin Konvansiyon’dan uzaklaştırılmasını hızlandırdı.