DİETRİCH Bern’li, Germen Destanlarına Konu Olan Kahraman
DİETRİCH Bern’li, germen destanlarına konu olan kahraman. Ostrogot kralı Büyük Theodorich olduğu sanılır. Heldenbuch’iz (Kahramanlar Kitabı) derlenmiş olan güney alman şarkılarının çoğu, Dietrich’i anlatır: Dietrich’s Flucht (Dietrich’in Kaçışı), Die Rabenschlacht (Ravenna çarpışması), Albharts Tod (Albhartm ölümü). Ayrıca İzlanda’da XIII. yy. a ait Thidreks-saga destanı da Dietrich ile ilgilidir. Bu metnin ya doğrudan doğruya germen kaynaklarına ya da Got geleneğine dayandığı sanılır. Anglosakson metinlerinde Dietrich’-ten söz eden bölümler hem çok az, hem de çok müphemdir.
Dietrich’in hikâyesi onun Ermanrich tarafından krallığının bulunduğu Bern’den (Verona) kovulmasıyle başlar. Attilâ’nın sarayında geçen uzun sürgün yıllarından sonra Dietrich, bir hun ordusu ile yurduna uö-ner ve Ermanrich’i Ravenna çarpışmasında yenilgiye uğratır. Bu savaşta Attilâ’nm iki oğlu ölür, Dietrich bunun hesabını vermek üzere tekrar Attilâ’nın yanına döner. Daha sonra Ermanrich’i öldürerek öcünü alır. Dietrich’in uzun süre Attilâ’nm yanında kalması, Theodorich’in gençliğinin Bizans saraylarında geçtiğini gösteren bir semboldür. Bu sürgün yılları, gerçek hikâye ile ilgisi olmayan birçok akıl almaz serüvenle doludur. Attilâ aracılığı ile Dietrich, Nibelungen efsanelerine de girer. Burada Amelung’ların öcünü almakla görevlidir; nitekim sonunda Hagen’i yenilgeye uğratıp onu Kriemhild’e teslim eder. Hildebranslied’de de Dietrich’-ten söz eden bölümler vardır.
Efsanede Dietrich, bir zorba kral (tiran) olan Ermanrich’e karşılık, bilge ve hak gözetir bir hükümdarı temsil eder. Dietrich konusunda anlatılan olayların çoğunun Theodorich ile ilgisi yoktur: bunlardan bazıları, babası Theudemir’in başından geçen olaylara bağlanabilir; gerisi tamamıyle uydurmadır. Dietrich’in çevresindeki başlıca kahramanlar, silâh ustası Hildebrand ile, yeğenleri Albhart ve Wolfhart’dir. Bundan başka Dietrich’e ihanet edip Attilâ’nın iki oğlunu öldüren Wittich ile Heime ve Bite-rolf’u da saymak gerekir. (L) DİETRİCHSON (Lorenz Henrik Segelcke), norveçli sanat tarihçisi ve edebiyatçısı (Bergen 1834-Kristiania, Oslo 1917). Gerçekçi okula katıldı (1860). Norveç’teki ahşap kiliseler üstüne yazdığı De Norske Stavkirker (Ahşap Norveç Kiliseleri) [1891-1892] önemlidir. Ayrıca hatıralarından söz ettiği Vand-rigstid (Yolculuk Zamanı) [1875-1877] adlı ilgi çekici bir eseri de vardır. (L) DİETRİCHSTEİN, Kârnten’li soylu aile. Bu aile XI. yy. başında ortaya çıktı. XIII. yy. da Bamberg’e yerleşti. En ünlü üyeleri: I’ANCRACE von Dietrichstein (öl. 1508), Matthias Corvinus ile savaştı, — Pancrace’nin oğlu, SiGlSMOND (1484-1533), Venedik ile olan savaşta Bayard ile birlikte başarı kazandı ve Maximilan I’in gözdesi oldu; — ADAM, Dietrichstein kontu (Graz 1527-Ni-kolsburg 1590), Ferdinand I ve Maximilan Il’nin danışmanı; — FRANZ, Dietrichstein prensi (Madrid 1570-Bıünn 1636), Olmütz kardinali ve piskoposu (1599), Adam’m oğlu; koyu protestan düşmanı; — MORîtz JOSEPH JOHANN (Viyana 1775-Ö1. 1864), general Mack’m yaveri, Reichstadt dükünün öğretmeni, saray danışmanı ve mabeyinci. (L)
