DİKENCİK

DİKENCİK

DİKENCİK i. (diken-cik). Küçük diken: Örümceklerin ayaklarında çoğu zaman di-kencikler görülür.
— Bot. Bitkilerde üst deriden oluşan ve koparıldığı zaman yerinde yüzeysel bir iz bırakan (böğürtlen, gül, akasya v.b.) sivri uzantılar.
— Zool. Çıplak gözle zor görülen ve bazı derisidikenlilerin (denizyıldızları ve denizkes-taneleri) derisinde çok sayıda bulunan küçük kıskaç. Bk. ANSiKL.
— ANSiKL. Zool. Dikencikler iki veya üç ağızlı olabileceği gibi saplı veya sapsız da olabilir. Bunlar, sap ve kıskaç kolları kalkerden oluşmuş karmaşık yapılı organlardır. Her kıskaç ağzının ucunda, bir zehir bezine bağlı sivri bir diş bulunur. Ayrıca her birinde duyarlı hücrelerle kaplı bir sinir düğümü vardır. Kaslarla açılır kapanır. Açık duran bu küçük tuzağa ufacık bir hayvancık dokunacak olsa hemen onun üs-
Foto. Alinari (LAROUSSE)
DİK
tüne kapanır. Hayvancık sivri dişlerle delik deşik edilir. Zehirle parçalanır. Demek ki bu dikencikler savunma organlarıdır. Boşaltım maddelerini birinden ötekine aktara aktara dışarı atmak suretiyle derisidikenli-lerin derisini temizlemeğe de yarar.
+ Dikencikli sıf. Bot. Dikenciklerle kaplı yüzeyler için kullanılır: Dikencikli yapraklar. (LM)
Diken Çıkaran Çocuk, oturduğu yerde, ayağındaki dikeni çıkaran bir erkek çocuğu gösteren antik heykel (yüksekliği 0.80 m, Roma). Helenistik çağda yapılan heykelin konusu çağdaş sanatçılar tarafından da işlendi. Fransa’da, André müzesinde Pigalle’-in «Diken Çıkaran Kız»ı gibi. (L)
DİKEN dutu blş. i. Bk. BÖĞÜRTLEN.
DİKENE i. (diken*den). Dikenli balığın küçük türü. (M)