DİKOTOMİ

DİKOTOMİ

DİKOTOMİ i. (fr. dichotomie). Astron. Ay’ın, ilk veya son dördündeki evresi.
— Mant. Bir kavramın, bütün kaplamını kapsayan iki başka kavrama bölünmesi. Bk. ANSİKL.
— Tab. tar. Bir organın iki eşit parçaya bölünmesi. Bk. ANSİKL.
— ANSİKL. Mant. Elea’lı Zenon’un ileri sürdüğü bu kanıt’ın amacı, hareket kavramının saçmalığını göstermektir. Gerçekten de, bu kanıt’a göre, belirli bir mesafeyi aşacak olan bir cisim, bu mesafeyi aşmadan önce o mesafenin yarısını, yansından önce dörtte birini, dörtte birinden önce sekizde birini v.b. aşmak zorundadır Dolayısıy-le, bu bölünme sonsuz olduğuna göre, cismin hareket noktasından ayrılabileceği düşünülemez. Bu safsatacı kanıt’ı, Akhilleus* ve ok* kanıtlarına benzer. Çürütülmesi için, matematikteki yakınsak seri kavramından hareket etmelidir.
— Tab. tar. Üstün yapılı bitkilerin, genellikle yan dal veren gövde ve kökleri, hemen hiç bir zaman gerçek bir dikotomiyle bölünmez; dikotomi olayına ancak kib-ritotları ile selajinel’lerde rastlanır; buna karşılık basit bitkilerin tallarında dikotomi her zaman görülür. Flora ve fauna alanında bir bitki veya hayvanın adını ve sınıflandırmadaki yerini tayin etmek için dikotomi-den faydalanılır. Meselâ bir bitkiyi ele alarak ipucu sayılan bir özellik yardımıyle onun karakteri tayin edilebilir; ipucu sayılabilecek özelliklerin en iyisi dikotomik olanlardır; yani okuyucu, bir türün adını bulmak için, her seferinde ikiye ayrılan bir yolun çatallarından birini seçer gibi karşıt iki karakterden birini seçmek durumundadır. (L)