DİYAPAZON

D İY A P A Z O N ; Alm. Stimmgabel, Diapasorı,
Fr. Diapason, İng. Diapason. Çelikten yapılmış
U şeklinde, titreştirilince ana seslerden birini
vermek üzere yapılan bir âlet. Bir insanın veya
müzik âletinin yetişebileceği ses alanına da diyapazon
denir. Piyano, keman, gitar gibi müzik
âletleri tellidirler. Bunların telleri ayarlı gerilmezse
sesleri düzgün çıkmaz. Fazla gerilince veya
gevşetilince akordu bozulmuş olur. Seslerdeki
incelikleri kulakları ile hassas olarak ayırt
edebilenler diyapazonun sesini dinleyerek telli
müzik âletlerini kolayca ayarlayabilirler. Zira diyapozonun
ucuna vurulduğu zaman çıkan ses hep
aynı notayı çıkarır.
Diyapazon çelikten yapılmış olup U biçiminde
kıvrılmıştır. Bir sapı ve altında bir tarafı açık
tahta kutu vardır. Kıvrılan kollar ne kadar küçük
olursa çıkan ses o kadar tiz olur. Diyapazonun
akordu hiç bozulmadığı için devamlı kullanılabilir.
Ses tonunu yükseltmek için çatalın uçları eğe
ile biraz eğelenir. Ses tonunu azaltmak için diyapazonun
ayağının ucu eğelenir.