EDINBURGH

EDINBURGH, Büyük Britanya’da şehir,
Iskoçya’nın başkenti ve idare bölgesi merkezi;
Forth halicinin güney kıyısı yakınında;
439 672 nüf. Üniversite. Edinburgh büyük
bir geçit yolu kenarında, volkanik asıllı
bir tepe (Castle Rock) üzerinde kurulan şato
çevresinde gelişti; şato bugün XIV. yy.-
dan kalma bölümlerini (Constable kulesi,
kral David kulesi) ve norman üslûbunda küçük
bir kiliseyi muhafaza eder. Eski şehir,
tepede Holyrood sarayına (XVI. yy.) kadar uzanır; eskiden burjuvazi ve soylu sınıfın
oturduğu eski ve karanlık evlerde şimdi işçiler
yaşar. John Knox’un vaazlarını verdiği
St. Giles katedrali XIV. ve XV. yy.dan
kalmadır. Kuzeye doğru Princes Street’in
ötesinde (büyük ticaret caddesi) XVIII. yy.
sonu ve XIX. yy. başında kare plana uygun
olarak yapılan semtler uzanır. O tarihten
beri sürekli olarak genişleyen şehir, bugün
Leith şehrini de kapsar; Leith’deki liman
tesisleri, Forth kıyısı boyunca uzanır.
Edinburgh sanayiinin büyük kısmı bu varoşta
toplanmıştır: , tersaneler; kimya sanayii;
makine yapımı; elektrik malzemeleri;
besin sanayii; konfeksiyon. Ama Edinburgh,
her şeyden önce bir idare ve fikir merkezidir:
büyük üniversite; dünyaca tanınan resim
galerileri, müzeler ve kitaplıklar.
— Tar. Şehir VII, yy. da Northumbria kralı
Edwin (adını [Edwinsburh, gaelce Dun-
Edin\ ondan aldı) tarafından kurulduğu sanılan
kale çevresinde gelişti. Angllar’a bağlı
Lothians idare bölümüyle birlikte 1018’de
iskoçya kralı Malcolm Il’ye geçti; Malcolm
III zamanında krallığın merkezlerinden
biri oldu. David rin, yakınında Holyrood
manastırını kurdurmasıyle biraz önem
kazanan Edinburgh, kraliyet kasabası haline
getirildi ve XII. yy.da gelişmeğe başladı.
Ama ancak XV. yy.da, James II zamanında
krallığın resmî başkenti oldu. Şehir tahkim
edildi ve Parlamento buraya yerleşti. O tarihten
itibaren XIX. yy. a kadar iskoçya’nın
başlıca şehri olan Edinburgh, XIX. yy.da
sanayi şehri Glasgow’un üstünlük sağlamasına
rağmen hâlâ iskoçya’mn gerçek idare ve fikir merkezidir; şehirde her yıl milletlerarası
müzik ve tiyatro festivali yapılır