Edolar

bİNİLER olarak da bilinir, Güney
Nijerya’da yaşayan ve Nijer-Kongo dil ailesinin
Kua koluna bağlı bir dil konuşan halk.
Topraklan Nijer Irmağının batısında kuzeydeki
dağlık araziden Nijer Deltasındaki
bataklıklara kadar uzanır. Edo aynı zamanda,
14-17. yüzyıllar arasında hüküm süren
Benin Krallığı’nm(*) merkezi olan Benin
kentinin yerel dildeki adıdır.
Edolar nüfusu birkaç düzine ile birkaç bin
arasında değişen küçük köy ya da kasaba
biçimindeki yoğun yerleşimlerde yaşarlar.
Temel besinleri yamdır; geçimlik mısır,
muz, manyok ve sebze de yetiştirirler.
Pazar içinse kauçuk, kakao, palmiye ürünleri
ve kereste üretirler. Daha çok adakta
bulunmak ve kurban etmek için keçi, koyun,
köpek ve kümes hayvanları beslerler.
Başlıca zanaatlar demircilik, pirinç dökümcülüğü,
ahşap oymacılığı, deri işleme ve
törensel kullanım için özel kumaş dokumacılığıdır.
Geleneksel Edo toplumunda temel siyasal
birim köydür. Her köyde erkekler üç yaş
grubuna aynlır. Buluğ çağındaki erkek
çocuklar yollann temizliği, kamu yapılannın
bakımı gibi işlerle uğraşırlar. Yetişkin
genç erkekler çatı yapmak gibi bazı daha
zor işlerin yanında en yaşlı erkek üyelerden
oluşan köy meclisinin kararlannı yürütürler.
Köy meclisi vergi toplama, toplu çalışma,
şenlik ve törenlerle, merkezî otoriteyle
ilişkiler gibi bütün topluluğu ilgilendiren
konularda karar verir.
Köy başkanlığı, genellikle köyün en yaşlısına
düşen ve soydan geçmeyen bir görevdir;
başkan aynı zamanda atalarla ve doğadaki
ruhlarla ilişki kuran din adamıdır.
Kutsal sayılan ve oba adıyla anılan hükümdar,
eskiden devletin siyasal, ekonomik ve
dinsel başıydı; öldüğünde yerine en büyük
oğlu geçerdi. Bugün Nijerya Federal Cumhuriyeti
içinde yer alan Edolarda oba artık
simgesel bir kurumdur.
Günümüzde Edoların çoğu Hıristiyan ya
da Müslümandır. Geleneksel dinlerinde ise
çok uzak geçmişteki bir yaratıcıya, ikincil
tanrılara, efsanevi ya da yan efsanevi köy
kahramanlarına ve ölülerin ruhlarına inanç
gibi öğelere rastlanır.