El-Hakim camii

El-Hakim camii, Kabire’de Fatımîlere ait
cami. Temeli. El-Aziz tarafından 990’da atılan
camiyi, El-Hakim tamamlattırdı. Kareye
yakın geniş avlusu, kıble duvarına paralel
beş nefi, hafifçe taşkın sivri kemerli
küçük sütunların gömüldüğü tuğladan ayaklarıyle,
Tolonoğlu camiini hatırlatır.« Kıbleye
paralel beş nefi kesen ve kıble önünde
bir kubbe taşıyan orta nef, Camiülezher’in
mimarî özelliklerini devam ettirir.
Kıble duvarının her iki ucunda «T» planı
meydana getiren birer kubbe bulunur. Bu
plan Magrıp’ta XII. yy. camilerinde sık sık
görülür. Mihrap önündeki kubbe, kıble duvarı
ile çifte sütunların taşıdığı üç büyük
sivri kemere oturur. Sekiz kenarlı kasnak
üzerinde, sivri kemerli sekiz pencere vardır.
Cümle kapısı, caminin kuzey cephesinde
bir çıkıntı teşkil eder. Daha önce
de görülen bu çıkıntılı cümle kapısı Tunus’taki
Mehdiye camiinde de vardır. Kuşatma
duvarının taştan olması Kahire’de Fatımî
devri mimarîsinde bir yenilik olmuştur.
Caminin taştan iki minaresi vardır: kuzeydoğu
köşesindeki silindir, güneybatı köşesindeki
sekizgen biçimindedir. Her iki minare
de sonradan dikdörtgen birer kaide içine
alınmıştır. BÎu iki minare, dekorları
bakımından farklıdır, ama pencerelerinin,
frizlerinin, yazarlarının katlara bölünmesi
bakımından birbirine benzer,