ELEKTRİKLİ SÜPÜRGE

Yerlerde, duvarlarda, halıların ve mobilyalann üzerinde biriken tozları emerek temizleyen elektrikli süpürgelerin bulunması ev ve işyeri temizliğinde önemli bir adımdır. Daha önceleri halılar süpürülerek ya da dövülerek, kumaş kaplı mobilyalar ise fırçalanarak temizlenir, bu sırada havalanan tozların büyük bölümü bir süre sonra yeniden eşyaların üzerine konardı. Oysa elektrikli süpürge tozlan emerek bir torbanın içinde topladığından, hem tozlann havalanıp çevreye dağılmasını önler, hem de halı ve dokumaların arasına yerleşmiş tozlan süpürge ya da fırçadan çok daha iyi temizler. E lektrikli süpürgelerde bir elektrik motoru ile bu motorun döndürdüğü bir pervane bulunur. Bu pervane döndükçe içeride bir boşluk ya da vakum yaratır (bak. Vakum). Böylece, bu boşluğu doldurma eğiliminde olan hava hızla makinenin içine doğru akarken çevredeki tozlan ve küçük kir parçacıklarını da birlikte sürükler. Emilen hava pervanenin etkisiyle yeniden dışan atıldığı için makinedeki boşluğa sürekli hava em ilir; ama havadaki toz ve kir parçacıkları içerideki gözenekli torbanın çeperlerinden geçemediğinden torbada birikir. E lektrikli süpürgelerin bazı tiplerinde toz torbası makinenin dışındadır ve yere dik inen uzun bir sapa tutturulmuştur; motor ve pervane ise süpürgenin yere değen bölümündeki kapalı bir kutu içindedir. Bu bölümün altındaki açıklıkta, süpürgenin öne ya da arkaya itilmesiyle dönen fırçalar bulunur. Fırçalann kaldırdığı tozlar emilen havayla birlikte toz torbasına dolar. Kutu tipi elektrikli süpürgelerde ise m otor, pervane ve toz torbası silindir ya da küre biçimindeki bir gövdenin içine yerleştirilmiştir. Gövdeye bağlanan emme hortumunun ucuna, temizlenecek yüzeye uygun olarak değişik fırça ve ek parçalar takılabilir. Elektrikli süpürgelerin eski tiplerinde toz torbalan bezdendi ve dolunca boşaltılması gerekiyordu. Yeni üretilen tiplerde ise dolunca atılan kâğıt torbalar kullanılır. E lektrikli süpürgelerin öncüsü, 1850’lerde yapılan ve pervane ya da körükleri elle çalıştırılan vakumlu (emici) süpürgelerdir. Bu süpürgelere bir elektrik motorunun eklenmesiyle geliştirilen ilk elektrikli süpürgeler pek kullanışlı değildi; bir yerden bir yere kolayca taşınamayacak kadar büyük ve sabit olan bu süpürgeler yalnızca büyük yapılarda yerleri temizlemek için kullanılıyordu. A B D ’de James Murray Spangler’in geliştirdiği taşınabilir elektrikli süpürgenin patentini satın alan W il- liam Henry Hoover bu süpürgelerin seri üretimine başladı ve Hoover adı elektrikli süpürgelerin en ünlü markalarından biri olarak tanındı.