ELEKTRONİK ÂLETLER; Aim. Elektronischegerate,
Fr. Instrument électronique, Ing.
Electronic Instruments. Elektro manyetik dalgalardan
istifade edilerek yapılan âletler. Elektronik
kelimesini, elektron kelimesiyle karıştırmamalıdır.
Elektronik kelimesi, bir ilim koluna verilen
isimdir. Bu ilim kolu, elektro-manyetik dalgaların
üzerine kurulmuştur.
Bir endüksiyon makarasının ikinci makarasındaki
ince bakır telden, çok sayıdaki sargıların
iki ucu, iki küçük küreye bağlanır. Birbirine yakınolan iki kürenin biri antene (gerilmiş bakır tele),
İkincisi, su borusuna, böylece toprağa bağlanır.
Kalın bakır telden içerdeki az sayıda sargılara pilden
akım verilince, iki küre arasında kıvılcım şeklinde
elektron atlaması olur. Elektronlar, antenle
toprak arasında, saniyede milyonlarca defâ gidip
gelir. Saniyedeki gidip gelme sayısına «titreşimli
akımın frekansı» denir. Evlerimizde kullandığımız
elektrik akımının frekansı ellidir. Frekansları onbinleri
aşan alternatif akımlara, «yüksek frekanslı
» denir. Elektrik akımı geçen tellerin etrafında, bir
mıknatıs sahası hasıl olur. Anten ile toprak arasında
hasıl olan akım (elektrik titreşimi) da, kuvvetli
mıknatıs meydana getirir. Bu mıknatıs, dalgalar hâlinde,
fezâda (boşluklar) her tarafa yayılır. Elektromanyetik
dalga denen bu dalgaların yönü ve şiddeti
değiştiği için rastgeldikleri kapalı devrelerde,
meselâ antenlerde, endüksiyon akımı meydana
gelir.
Bugün yüksek frekans altematörleriyle ve triyot
lambaları ile, elektrik titreşimleri ile ve böylece,
elektromanyetik dalgalar yapılmakta, bunlarla,
telsizler, radyolar, radar ve bilgisayarlar çalıştırılmaktadır.
Bilgisayar (Computer)ların iç yapısını,
5000 tânesi bir yüksüğe sığan küçük transistörler
ve diotlar ve bunları bağlayan binlerce karışık
elektrik devreleri teşkil eder. Bunların îmâl ve
tesbiti, elektronik beyin ve otomatik makinelerle
yapılır. (Bkz. Bilgisayar)
Fen kollarındaki yeni keşifler için lüzumlu
hesapların yapılmasında, hastalıkların teşhisinde,
fabrikaların daha az mütehassısla çalıştırılmasında,
elektronik âletlerle çalışan robot kullanılıyor.
Robot, makine adam demektir. Bunlar okullarda,
evlerde, öğretmen yerine ders vermekte, problem
çözmektedirler. Gemilerin, uçakların yerlerini bulmakta,
menzil hesapları yapmakta, harp gemilerinde
atış kontrolünde, hava tahminlerinde, uçaklar
ve rampadan atılan füzelere yol gösteren radar
beaconlarında hep elektronik âletler kullanılmaktadır.
Telsizle idâre edilen uçaklar, roketler, kıtalar
arası füzeler, elektronik bilgilerin kullanıldığı
yerlerdir.
ELEKTRONİK ÂLETLER
20
Eki