ELYAF çoğl. i. (ar. Uftşn elyaf). Esk. Hurma
dalı ve benzeri ağaç kabuğundan çıkarılan
ince iplikler, lifler. j| Adalelerde, sinirlerde
ve bitkilerde dokuların önemli bir
kısmını meydana getiren demet biçiminde
ince iplikler.
— Teknol. Bir ağacın burma elyafı, düz bir
çizgi şeklinde uzanmayıp, helezon biçiminde
bükülmüş ağaç .
— Tekst. Dokuma hammaddeleri; özel işlemlerle
iplik haline getirilebilen her çeşit
lifli maddeler.
— Teknol. Bir ağaç parçasının, ağaç
eksenine eğik olarak dizilmiş burma elyafı,
malzemenin kullanma alanını kısıtlayan büyük bir mahzurdur ve helezonun
adımı ne kadar küçükse mahzur da o kadar
büyük sayılır. Kesilmemiş ağaç üzerinde
de bu kusur kolayca görülebilir; burma
elyafı olan bir ağacın kabuğu üzerindeki
yarık ve çatlaklar, ağacın kusurlu olduğunu
gösteren işaretlerdir.
— Tekst. Dokuma hammaddesi olarak kullanılabilecek
lifli maddeler çok çeşitli olmakla
birlikte, bunlar içinde en çok kullanılanlar
incelik, uzunluk, direnç ve üretim
yönünden teknik ihtiyaçları karşılayabilecek
maddelerdir. Bugün üretimde kullanılan
dokuma hammaddeleri şöyle gruplandır
ılabilir: 1. hayvansal kaynaklı olanlar:
yün, ipek, tiftik, keçi kılı, deve ve
tavşan tüyü gibi maddeler; 2. bitkisel kaynaklı
olanlar: pamuk, keten, kenevir, manila
keneviri, yeni zelanda keteni, hindistancevizi
elyaf, kauçuk v.b.; 3. madenî
kaynaklı olanlar: asbest, amyant gibi elyaflt
olanlar ve her cins madenden sürekli iplik
halinde çekilenler; 4. sunî hammaddeler:
yün taklidi, yani kazeinden yapılan merınova;
pamuk taklidi, yani çam selülozundan
yapılan viskon; ipek taklidi, yine çam
selülozundan yapılan reyon; 5. sentetik
hammaddeler: tabiatta benzeri bulunmayan
ve sentez yoluyle, zincirleme tepkimelerle
kimyasal olarak hazırlanan naylon, perlon,
türlon gibi polıamitler; tergal, terilen, sasa
gibi polyesterler; orlon, dakron gibi poliakrilnitriller
v.b. Ayrıca, gerek sunî gerekse
sentetik hammaddeler, sadece belirli uzunluklarda
kesilmiş elyaf halinde değil, istenilen
boyutlarda devamlı iplik halinde de
hazırlanabilir,
ELYAF
29
Kas