wiki

EMİLİA

EMİLİA, kıta İtalya’sında bölge, Po. Adriya
denizi, Apenninler ve Trebbia vâdisiyle
sinirlidir; 22 123 km*; 3 797 000 nüf. Emilia
sekiz iFe bölünmüştür: Bologna; Ferrara; ‘
Forli; Modena; Parma; Piacenza; Ravenna;
Reggia Emilia. Bu bölgeye genellikle Emilia-
Romagna adı verilir. (Bugünkü Forli ye
Ravenna illerini içine alan Romagna, coğrafî
bakımdan Emilia’ya sıkıca bağlıdır; fizikî
ve İktisadî özellikleri aynıdır.) Emilia
birbirine paralel üç bölgeyi içine alır: dağ,
tepeler; ova.
1. Kuzeydoğuda Liguria Apennin’i, merkezde
ve güneydoğuda Toscana Apennin’i yükselir.
Bölge sınırı her yerde doruk çizgisine
tekabül etmez; en yüksek tepeler (başlıcası
Monte Cimone, 2 165 m) Emilia topraklarındadır.Sıradağlar marnlı ve killi
kalker tabakalarını etkileyen kıvrımlardan
meydana gelir; kıvrımların yapısı yer yer
püskürük damarlarından ötürü karmaşıktır.
Sel rejiminde ırmaklar, bu yumuşak kayaları
kolayca etkiler ve güneybatıdan kuzeydoğuya
doğru birbirine paralel uzanan sıradağcıklar
meydana getirmiştir. Dağlık toprağın
üçte biri çıplaktır veya cılız otlaklarla
örtülüdür. İklimin sertliği ve toprağın
verimsizliğinden ötürü ancak küçük çiftliklerde
verimsiz bir tarım uygulanabilir. Halkın
yaşama düzeyi çok düşüktür ve dağ
giderek ıssızlaşmaktadır.
2. Emilia tepeleri dağ ile Po ovası arasında
bir geçiş bölgesi meydana getirir. Debileri
dağdakine oranla daha yüksek olan
sel suları, Pliyosenden kalma sarı kum ve
mavi killeri kolayca aşındırır. Bu topraklar
oldukça verimlidir ve bölgede tarım
yaygındır. Gelir kaynaklarının üçte ikisini
tahıl (buğday ve mısır) tarımı meydana
getirir. Yaz mevsiminde sıcaklıkların yüksekliği,
meyve ağaçları yetiştiriciliği, özellikle
bağcılık yapılmasını sağlar: üzüm üretimi
önemlidir ve Val Trebbia ile Lambrusco
şarapları tanınmıştır. Köy iktisadını
sığır ve domuz yetiştiriciliği tamamlar.
Nüfus vadilerde toplanmıştır, yoğunluğu
kilometrekareye 400 kişiyi bulur.
3. Ova, Piacenza’dan Adriya denizine kadar
200 km boyunca uzanır. Bütünüyle alüvyonlu
topraklardan (yüzlerce metre kalınlıkta
katlar halinde birikmişlerdir) meydana
gelir. Apennin sel sularının taşıdığı gereçler
aşağı kesime doğru giderek irileşir;
bu yüzden Po’ya ve denize doğru yaklaşıldıkça
ova daha verimlileşir. Engebe yokluğu
ve şevlerin azlığı eskiden suların birikmesine
yol açıyordu. Adriya denizi yakınında
bugün de önemli denizkulakları Comacchio’
da ve Po deltasında kurutulmaktadır. Toprağın
verimliliği ve öteden beri çiftçilikle
geçinen halkın çalışmasıyle Emilia ovası
bugün . özellikle Piacenza, Parma ve Reggia’da
İtalya’nın en zengin bölgelerinden
biri olmuştur. Genellikle çok büyük olmayan
çiftliklerde ince tarım uygulanır ve t
çok çeşitli ürünler elde edilir. Emilia buğday,
şekerkamışı (özellikle Ferrara ve Ravenna
illerinde gelişmiştir), keten (Bologna
ve Modena) ve domates üretiminde İtalya’nın
başlıca bölgesidir ve bölgede çok yaygın
olan pirinç ve sığır yetiştiriciliği bakımından
İtalya’da üçüncüdür.
Sanayi faaliyeti ikinci derecededir. Ama
1947-1950 arasında Piacenza ilinde önemli
metal kaynakları bulundu; Cortemaggiore’-
de çıkarılan metal sayesinde Emilia, İtalya’nın
tabiî gaz üreten başlıca ili oldu. Bütün
öbür sanayiler sıkıca tarıma bağlıdır. Başlıca
sanayi faaliyeti şeker arıtılmasıdır; özelli)
de Ferrara ilinde büyük bir sanayi halini
almıştır. Süt ürünleri, meyve ve sebze
konserveciliği» et ürünleri sanayii bu faaliyeti
tamamlar. Makine sanayii, otomobil
yapımı (Modena) ve tarim makineleriyle
temsil edilir.
— Tar. Emilia (at. Aemilia) adını M.ö.
187’de Marcus Aemilius’un konsüllüğü zamanında
başlanan ve sonradan birçok ikinci
derecede kolla uzatılan Via Aemilia’-
dan aldı. Bronz çağından itibaren Etrüsklerin,
sonra Keltlerin yerleştiği Emilia, Augustas
zamanında VIII. bölgeyi meydana
getirdi. Sonra, IV. yy.a kadar Liguria’yla
tek bir il meydana getirdi. Daha sonra Lombardlarla
Doğu Roma imparatorluğu aracında
sürekli çekişmelere yol açtı. Ortaçağ’da
birçok devlet (Modena, Parma, Ferrara,
Kilise devletleri v.b.) arasında bölüşüldü.
Parma ve Piacenza 1802’de Fransa’ya
bağlandı, Modena ile Reggio ise Önce
Cispadana cumhuriyeti, sonra İtalya krallığı
topraklarına katıldı. Parma ve Piacenza’
dükalığı, Maria-Luiza, sonra Bourbon’-
lar (1814-1860 arası) tarafından yönetildi,
Modena ve Reggio ise Este sülâlesinin yönetimine
girdi,

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir