EMPİRİOKRİTİSİZM

EMPİRİOKRİTİSİZM i. (fr. empiriocriticisme*
den). Mant. Bilimin değerini ağır bir
şekilde eleştiren doktrin.
—  XIX. yy. sonunda Almanya’da
ortaya çıkan bu doktrine göre bilim, ancak
özel ve bağıntılı bir bilgi olabilir; bilimsel
kuramlar da, olsa olsa, kullanışlı birer araç
olmaktan ötede bir değer taşımazlar. Empiriokritisizm,
görecelik, pozitivizm, eleştirici
idealizm ve bilinemezcillik gibi görüşlere
yaklaşır. Bu doktrinin belli başlı temsilcileri
R. Avenarius ile E. Mach, en büyük
muhalifleri ise bilimden yana olanlar, özellikle,
diyalektik maddelerdir. (Lenin’in,
empiriokritisizmi çürütmek amacıyle yazdığı
Materyalizm ve Empiriokritisizm adlı bir
kitabı vardır.)