EROL GÜNGÖR

EROL GÜNGÖR; sosyal -psikolog, fikir adamı
ve yazar. 25 Kasım 1938’de Kırşehir’de doğdu.
İlk ve orta tahsilini bu ilde tamamladı. Ortaokul öğrencisiyken
eski Türk harflerini öğrendi. Lisedeyken
Lütfi İkiz Beyden Arapça dersleri aldı.
Böylece İslam-Türk kültür târihinin ana eserlerini
okudu. Taberî Târihi’ni aşağı yukarı ezberledi
ve lise yıllarındaki bu durum hayatına yön verdi.
Mahallî bir gazetede takma adla yazılar yayımladı.
1956’da Kırşehir Lisesini bitirdikten sonra İstanbul
Üniversitesi Hukuk Fakültesine kaydoldu.
Öğrencilik yıllarında devrin önemli ilim, fikir ve
sanat adamlarıyla tanıştı. Fethi Gemuhluoğlu tarafından
Mümtaz Turhan’la tanıştırıldı. Mümtaz
Turhan onu ilim adamı olarak yetiştirmek istedi.
Bu teşvikle Hukuk Fakültesinden ayrılarak İstanbul
Üniversitesi Edebiyat Fakültesine geçti.
Güngör, 1957’de okuduğu fakülteye memur
oldu. Yeni İstanbul Gazetesi’nde musahhih olarak
çalışmaya başladı. Fransızca yanında İngilizceyi
de öğrendi. Misafir profesör Hains’in laboratuvar
asistanlığını yaptı ve derslerini Türkçeye
çevirdi. 1961’de Edebiyat Fakültesinden
mezun oldu. Aynı yıl Prof. Dr. Mümtaz Turhan’ın
başkanı bulunduğu Tecrübî Psikoloji kürsüsüne
asistan oldu. Asistanlığı sırasında Türkiye’de yeni
bir ilim dalı olan sosyal-psikolojiye yöneldi. Bu
disiplinin önemli eserlerinden Krech ve Crithfield’in
Sosyal Psikoloji kitabını tercüme etti. Akademik
çalışmalarının yanısıra dergi ve gazetelerde
yazı yazmaya devam etti. 1965’te Kelami
(Verbal) Yapılarda Estetik Organizasyon adlı
teziyle doktor oldu. 1966’da ABD Colorado Üniversitesinden
tanınmış sosyal-psikolog Kenneth
Hammond’un dâveti üzerine Amerika’ya gitti.
Bu üniversitenin Davranış Bilimleri Enstitüsünde
milletlerarası bir ekibin araştırmalarına katıldı.
1968’de yurda dönerek Tecrübi Psikoloji
kürsüsünde Sosyal-psikoloji ders ve seminerlerini
yürüttü. Şahıslararası İhtilafların Çözümünde
Lisanın Rolü konusundaki teziyle 1970 yılında
doçent oldu.
Erol Güngör üniversitede verdiği derslerle,
ilmî yayınlarıyla Türkiye’de sosyal-pisokoloji dalını
önemli bir saha hâline getirdi. Başbakanlık
Planlama Teşkilatı, Millî Eğitim Bakanlığı ile
Kültür Bakanlığının çeşitli komisyonlarında vazife
aldı. 1978’de Değerler Psikolojisi Üzerinde Araştırmalar
adlı teziyle sosyal-psikoloji profesörü
oldu. 1982 yılında Selçuk Üniversitesine rektör tâyin
edildi ve bu görevi sırasında 24 Nisan 1983’te
vefât etti.
Dergi ve gazetelere yazdığı yazılarla geniş
okuyucu kitlesine ulaşan Erol Güngör’ün kitap,
makale, deneme, ansiklopedi maddesi ve tercümelerinin
sayısı 300’ü bulur.
Eserleri:
İlmî yayınları genellikle ilmî dergilerde neşredilmiş
makâleler hâlindedir. Kültür Temaslarının
Tutumlar Üzerinde Bir Araştırma, İntiharlar
ve İçtimâi Kıymetler, Kültür Temaslarının
Atitüdler Üzerine Tesiri, Kelamî (Verbal)
Yapılarda Estetik Organizasyon, Şahıslar Arası
İhtilaflar ve Sübjektif Mânâ Sistemleri-The
Role Differential Connatations in Interpersonal
Conflict, Interpersonal Conflict Reduction The
Effects of Language and Meaning, Denotative
and Connotative Meaning in Interpersonal
Conflict. Bunların belli başlılarıdır. Ahlâk (Ortaokul
III, Lise II; Emin Işık ile), Ahlâk, (Ortaokul
I, II, Lise I, III; Emin Işık, Yaşar Erol, Ahmet
Tekin ile), Psikoloji (Lise; Sabri Özbaydar, Belma
Özbaydar ile), Psikoloji (Sabri Özbaydar, Ayhan
Songar ile), Psikoloji, Yaygın Yüksek Öğretim
Kurumu ders kitaplarıdır.
Diğer Eserleri: Türkiye’de Misyoner Faaliyetleri,
Türk Kültürü ve Milliyetçilik, Kültür
Değişmesi ve Milliyetçilik, İslâmın Bugünkü
Meseleleri, İslâm Tasavvufunun Meseleleri,
Dünden Bugünden Tarih-Kültür-Milliyetçilik,
Tarihte Türkler’dir.
Erol Güngör tercümeler de yapmıştır: 1) D.
Krech-R.S. Cruthfield, Sosyal Psikoloji, Nazariye
ve Problemler, 2) W. Rostow, İktisadî Gelişmenin
Merhaleleri, 3) Kenneth Boulding, Yirminci
Asrın Mânâsı, 4) John Nef, Sanâyileşmenin
Kültür Temelleri, 5) Raymond Aron, Sınıf
Mücâdelesi, 6 ) Paul Hazard, Batı Düşüncesindeki
Büyük Gelişme, 7) Robert Downs, Dünyâyı Değiştiren
Kitaplar olmak üzere bunların sayısı yediyi
bulur. Ayrıca Hilmi Ziya Ülken İçin, Mümtaz
Turhan’ın Ardından adlı biyografi yazıları
vardır.Eserleri ile ilgili bibliyografya araştırması
Vehbi Başer (Erol Güngör Bibliyografyası, Erol
Güngör İçin, Ankara, 1988) tarafından yapılmıştır.