İSTASYONSUZ EKSPRESLER
Bir tren istasyonunda duruyorsunuz. İstasyondan son hızla bîr ekspres geçiyor, böyle bir eksprese atlamaya çalışmanız tabiî ki çılgınlık olur. Şîmdi istasyonun ekspres yönünde ve doğrultusunda ekspresin hızıyla hareket ettiğini varsayın. Acaba bu eksprese atlamanız yine zor olacak mıdır? Hayır. Eksprese sanki istasyonda durmuş gibi binebilirsiniz. Çünkü ekspres yere göre hareket halinde olmakla birlikte sizin üzerinde olduğunuz istasyona göre hareketsiz durumdadır. Gerçekten de bir trenin durmaksızın yolcu indirmesi ve bindirmesi olasıdır, büyük sergi ve fuarlarda bundan yararlanılır. Fuarın giriş ve çıkış kapıları arasında hiç duruş yapmayan trenler çalışır, trenler durmadığı halde yolcular bu trenlere rahatlıkla inip binebilir.
Bunun nasıl sağlandığı şekillerde görülüyor. A ve B terminalleri hareketsizdir, bu terminallerin etrafındaki diskler ise devamlı döner ve dönerken vagon dizilerini de hareket ettirir. Disklerin ve vagonların hızı eşit olduğundan yolcular rahatlıkla trene binebilir veya trenden inebilir. Trenden inen yolcu diskin merkezindeki A veya B terminaline doğru yürür ve yine rahatlıkla dönen diskten raheketsiz terminale geçer, çünkü terminalin yarıçapı küçüktür ve bu yüzden diskin iç kenarı terminal etrafında dış kenarına göre çok daha yavaş dönmektedir (diskin belli bir açı kadar döndüğünü düşünün, doğal olarak diskin iç kenarı dış kenarından daha kısa bir yay çizecektir, oysa bu dönüş için geçen zaman iç ve dış kenar için aynıdır, demek ki iç kenar çok daha yavaş dönmektedir). A veya B terminaline varan yolcu bir öst geçit! aşarak demiryolunu terke- der.
Bir trenin sık sık durması önlenirse lokomotifin hacadığı enerji çok azalır, örneğin tramvayların duraklarda yavaşlamak ve hızlanmak için harcadığı enerji toplam enerji harcamasının üçde ikisidir. Tramvayların yavaşlarken harcadıkları enerji »tramvayın elektrik motorlarını dinoma olarak kullanıp sağladığı elektriği, elektrik şebekesine geri vermesi yolu ile önlenebilir. Berlin banliyösü Schariottenburg’da bu yolla tramvayların elektrik harcamaları % 30 azaltılmıştır. Vladivos- tok-Moskova arası elektrikli trenlerde de bu yöntem geniş ölçüde kullanılmaktadır.
Bir ekspresin yolcu indirip bindirmek için durmasına gerek yoktur .Yolcular belli noktalarda bir başka trene biner, bu tren eksprese paralel hareket ederek onun hızına çıkar, o zaman iki tren arasına atılan iskelelerden yolcu değişimi yapılır. Uçakların havada bir başka uçaktan yakıt almaları da bu temele göne yapılmaktadır.