GENLERİN EMBRİYONLARA AŞILANMASI
Genleri embriyonlara enjekte etmeğe yeni başlanmaktadır. Henüz döllenmiş bir fare yumurtası ana fareden alınıp nukleus İçine büyüme hormonu geni enjekte edilir ve yumurta tekrar ana farenin rahmine konur. Bu deneyin sonucunda ekseri normal bir fare oluşur. Nadiren verilen gen, DNA ile bütünleşmekte ve’dev bir fare doğmaktadır. Sonuç vermeyen durumlarda, verilen gen muhtemelen DNA’nın inaktlf bir bölgesine (intron) bağlanmaktadır (Nature 300: 611, 1982). Bu işin tamamen tehlikesiz olmadığı da anlaşılmış bulunuyor: Yabancı bir gen’in nukleusa enjekte edilmesi İle öldürücü mu-tasyonlar görüldü (Celi 36:647, 1963). Döllenmiş yumurtanın nukleus’una verilen gen tüm vücuda dağılmakta, fakat ancak o geni ilgilendiren hücrelerde kendini belli etmektedir. Örneğin immünoglobulinlerl ilgilendiren bir gen yumurtaya enjekte edilirse, ancak dalak hücrelerinde bazı akyuvarlarda etkisini gösterir. Henüz bu sonuçlar klinikte kullanılamamaktadır.
1981’de Kaliforniya’da Cline, ağır kalıtsal bir kansızlıkta eksik olan geni hastanın kemikillği hücrelerine vermeyi denedi, sonuç tam bir başarısızlık oldu, ayrıca tıp otorlleri bu tehlikeli deneyi hoş karşılamadı. Bugün için yalnız kemikillği hücreleri vücut dışına alınıp gen aşısı yapıldıktan sonra geri verilebilmektedir. Ayrıca karaciğer hücrelerine bağlanan bir lipid zarf içinde verilen genlerin etkisi de karaciğerde ortaya çıkmaktadır. Virüslerin belli dokulara yerleşmesinden hareket edilerek, .genleri belli dokulara yerleştirmek yolları da aranmaktadır.
DÜŞÜNME KUTUSU
Hazırlayan : Doç. Dr. Selçuk ALSAN YANGIN MERDİVENİ
İtfaiyeci Hüşmen Çavuş yangın merdiveninin tam ortasındaki basamakta durmuş, yangına su sıkıyordu. Duırnan azalınca 3 basamak daha çıkıp oradan su sıkmaya devam etti. Alevlerin birden fışkırması üzerine 5 basamak indi. Birkaç dakika sonra 7 basamak çıktı ve yangın sönene kadar orada çalıştı; sonra kalan 7 basamağı çıkıp fabrikaya girdi. Merdiven kaç basamaklı idi?
9 SAYI
1’den 9’a kadar olan 9 sayıyı her birini yalnız bir kere kullanarak ve aralarına 4- ve — işaretleri koyarak sırası ile öyle yazınız ki toplam 100 olsun (toplanacak ve çıkarılacak sayılar bir, iki veya üç haneli olabilir).
DİŞLİ ÇARKLAR
Üstte dörtlü, altta beşli bir dişli çark sistemi görüyorsunuz. Bu çark «istemlerinin çalışabilmesi için yarıçaplar arasındaki ilişki ne olmalıdır?
ROMEN
Tek kibritin yerini değiştirerek bu eşitliği 3 farklı şekilde gerçekleştirin.
İKİ KESİR
O’dan 9’a kadar olan 10 sayıdan öyle iki kesir yapınız ki kesirlerin toplamı 1 olsun.
ŞAPKALAR
(Profesörler Kurulunun toplantısı bitmişti. Her profesör vestiyere giderek vestiyerci kızın kendisine uzattığı şapkayı aldı ve kafasına geçirdi. Son profesör de şapka giyip gittikten sonra vestiyerci kız birden telaşlandı, dalgınlıkla şapkaları tamamen birbirine karıştırmıştı, ağlamaya başladı. Bir kenarda olayı izleyen Cin Ruhi “Merak etme” dedi, “sandığın kadar kötü bir durum değil”. Acaba en az bir profesörün rastlantı sonucu kendi şapkasını almış olması ihtimali neydi? (Profesör sayısının yalnızca 7’den fazla olduğu biliniyor).
HANCI
Karol bir hana girer ve hancıdan bir “pıra-salı süt” ister. Hancı ona şöyle cevap verir:
1 — Bütün pırasalı sütler içkidir.
2 — Hiçbir sebze içki değildir.
3 — O halde bazı sebzeler “pırasalı süt” değildir.
Hancı akıllı mı, deli mi?
ESRARLI SAYI
Herhangi iki haneli bir sayı alıp önce 20 ile çarpın, sonra çarpıma sayının kendisini ekleyin. Örneğin 13 alalım, 13×20=250 ve 260+13=273. Şimdi bu toplamı 481 ile çarpın: 273×481 = 131313. AB gibi hangi iki haneli sayıyı alırsanız alın bu işlemlerden sonra sonuç ABABAB olarak çıkacaktır. Acaba neden?
SAYILAR
7, 17, 37, 77, ?, 3X7, ? Soru işaretleri yerine uygun sayıları koyunuz.
VAGON
VAGON + VAGON
SOSTA!/ Harflerin yerine sayıları koyunuz
48
BİLİM ve TEKNİK Ekim 1984
r~P
Jüli)
Kahraman OLGAÇ