wiki

GOLF STREAM

Kuzey Atlas Okyanusu’nun sıcak su akıntısı. Çeşitli kaynaklı su kütlelerinden meydana gelen Golfstream, gerçek bir akıntı­lar sistemidir. Golfstream ekvatorun kuzeyinde doğudan batıya doğru uzanan bir akıntı olarak, Büyük Antiller boyunca uzanan kuzey ekvator akıntısı ise, Güney Amerika’nın kuzey sahillerini sıyırarak,YukatanBoğazı üzerinden Meksika körfezine doğru akar.Güney ekvator akıntısının oldukça kuvvetli bir kolu bu bölgeye kadar ulaşarak körfezde su hızının artmasına sebep olur. Florida’nın doğu yönündeki akıntının hızı saniyede iki metreye kadar varabilmektedir.

Hatteras Burnu açıklarında halk arasında “Okyanus içindeki nehir” olarak tanınan körfez akıntısı ilginç “Menderesler” çizer ve kuzey doğuya doğru yönelir. Gittikçe daha da genişleyen Golfstream burada ikiye ayrılır. Bazı deniz bilimcilerinin açıkladığı gibi, Kuzey Atlas Okyanusu sapmasını meydana getirir. Bu bölgede özelliğini nisbeten kaybeden Golfstreamın ılık suları Norveç sahillerini ve Kola yarımadasını etkisi altına alır. Güneye doğru büyük bir dönme hareketi içinde olan Golfstream Kanarya Adaları yakınında hemen hemen bağımsız yeni bir akıntı meydana getirerek devreyi kapamaktadır.

Yapılan araştırmalar Golfstreamın ihtiyacı olduğu enerjiyi atmosfer ve rüzgârların hareketi sayesinde güneş ışınlarından sağladığını ortaya koymuştur. Akıntının en önemli sayılan mekanizmalarının sürekli ve kuvvetli olarak esen alize rüzgârları olduğu bilinen bir gerçektir. Bu rüzgârlar ekvator kuşağındaki su kütlelerini etkileyerek harekete geçirir. Büyük dalgaları Amerika’nın doğu sahillerine doğru sürükler. Batıdan esen rüzgârlar ise Golfstreamın yönünü kuzeye, Avrupa kıyılarına doğru çevirir. Kanarya adaları sahillerinde akıntı suları, Kuzey Ekvator akıntısının doğmasına sebep olur. Golfstream akıntılarının bir kısmı Narvik üzerinden Nurmansk’a kadar Kuzey Atlas Okyanusun’da ısının artmasında önemli faktör olarak,İskandinav limanlarını kışın buz tutmaktan az da olsa kurtarır. Ancak akıntının bu kolu açıkta kalır. Bu açığı ise güney ekvatordan akıntının kuzeye dönen kolu kapar ve böylelikle kuzey ile güney küre arasında bir bağlantı kurulabilir.

Amerika’nın doğu sahillerinde Golfstreamın geniş liği yaklaşık 50 km. yi bulurken, derinliği ise İ000 m’ye kadar ulaşabilir. Bu akıntı ile saniyede 55 milyon m3lük bir su kütlesinin kuzeye doğru aktığı tesbit edilmiştir. Bu rakam kıtalardan Okyanuslara akan bütün akarsuların akıntı hızlarının yaklaşık 65 katı olduğunu gösterir. Mississipi veya Amazon nehirleri Golfstreamle karşılaştırıldığı zaman bu nehirler ufak akarsular arasında sayılır. Golstreamın debisi Mississipi nehrinin 1000 katidır. Bu güçlü su akıntısı tropikal bölgelerden doğduğu için, bu bölgenin özelliği olan sıcak havayı pek tabii beraberinde götürür. Golfstream, Norveç ve İzlanda sahillerinde kendini sadece su sıcaklığı ile belli eder. Golfstream akıntısını sınırlayan alçak basınç cepheleri sebebiyle Avrupa’da o yıl hüküm sürecek kış ikliminde önemli derecede değişikliklere yol açar.

Golfstream akıntıları gemicilere çok faydalı olmaktadır. Kış aylarında su üzerinde yüzen buz parçaları onun sayesinde kuzeye doğru sürüklenmekte ve buzulların gemilere ulaşmasını önlemektedir. Bu arada kuzeyden gelen soğuk Labrador akıntısı, Golfstream üzerinde etkili olur. Bu soğuk su akıntısı güneye doğru inerken belli bir noktada Golfstreamle karşılaşır. Bu bölgede su yüzeyindeki sıcaklık farklı 10°C ile 15°C arasında değişir. “Soğuk Su” duvarı olarak bilinen bu bölge sıcak ve soğuk suyu sınırlayan cephedir. Oldukça yoğun sisli olan bu alanda ılık ve soğuk suların birbirleriyle teması planktonların bu bölgede çoğalmasına sebep olur. Planktonların çoğalması büyük balıkları bu bölgeye doğru çeker.

Golfstream akıntısına kapılan bir araç hiç enerjiye ihtiyaç duymadan yüzlerce, binlerce kilometre gidebilir. Golfstream üzerinde yapılan araştırmalar birçok soruya cevap verememiştir. Bugün herkes tarafından bilinen gerçek olarak, bu güçlü su kütlelerinin büyük bir hızla ve güneş enerjisinin yardımıyla Kuzey Atlas Okyanusu’nda hissedilir bir şekilde etkisini sürdürmekte olduğudur.

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir