GÖLGEOLAYCILIK

GÖLGEOLAYCILIK blş. i. (gölgeolaycı dan gölgeolay cı-lık). Bilinci basit bir göl-geolay^’a indirgeyen psikolojik kuram, (l) GÖLHİSAR, Akdeniz bölgesinde (Göller yö-. resi, Burdur ili) ilçe merkezi kasaba; 10 434
GöLLüDAĞ’dan nüf. Burdur’un 107 km güneybatısında; Hitit devrine ait yüksl. 1000 m. Kasaba daha bozuk yol-kapı arslanları larla Akdeniz kıyısında Fethiye ve Kaş’a
bağlanır. 1953’ten beri ilçe merkezidir. — Gölhisar ilçesi, 1011 km1, 14 763 nüf. Merkez bucağından başka Altınyayla ve Çavdır adlı bucaklar; 6 köy. ilçede Gölhisar ve Çavdır gölleri yet alır. Tahıl tarımı, şeker pancarı, (m)
Göl İnsanları, Kemal Tahir’in hikâye kitabı (1955; II. baskı, dört yeni hikâye ile,
1970). Dört uzun hikâyeden meydana gelen eser önce Tan gazetesinde Cemalettin Mahir takma adiyle tefrika edildi (1941). Kitaba adını veren Göl insanları hikâyesinde Terkos gölüne deniz kıyısından çakıl taşıyan beş kişinin serüveni anlatılır. Olaylar Şerif Kaptan, Çerkeş Hamdi, Bul-garyalı İbrahim, inebolulu Recep ve Ku-rubacak Mehmed arasında geçer. Tabiatla mücadelesi anlatılan kahramanların işverenle çatışmaları toplumcu bir gözle işlenmiştir. Gerçekçi nitelik taşıyan hikâyelerin kuruluşu ve anlatımı ustalıklıdır, (m) GÖLKÖY, esk. Kuşlu yan, Karadeniz bölgesinde (Orta Karadeniz bölümü, Ordu ili) ilçe merkezi kasaba; 18 149 nüf. Gürgentepe geçidini (yüksl. 1 275 m) aşan, 71 km’lik bir yolla il merkezi Ordu’ya bağlıdır. Bu yol, Gölköy’den güneye doğru da devam ederek Mesudiye ve Koyulhisar’dan geçer ve Ordu’yu Sivas’a bağlar. 1936 Yılından beri ilçe merkezidir. Yüksl. 925 m. — Gölköy ilçesi, 5U.km!, 53986 nüf. Tek bucağı vardır; 24 köy. Patates ve yumurta, (m) GÖLLER yöresi, Akdeniz bölgesinin Batı (Antalya) bölümünün iç kesimi. Burada, yükseltisi 2 500 m’yi geçen dağlar arasında yer yer göller veya ovalarla kaplı çukur alanlar bulunur. Batıda Acıgöl ve Burdur gölü, birbirine paralel ve araları Söğüt dağlarıyle ayrılmış olarak sıralanır. Orta kesimde Eğridir gölü (kuzey parçasına Hayran gölü adı verilir), fazla suyunu Kovada gölü üzerinden Aksu aracılığıyle Akdenize yollar. Bu gölün güneydoğusunda yörenin en büyük gölü olan Beyşehir gölü görülür; bunun fazla suyu Konya ovasına gider. Bu beş göl dışında, yörenin iç kısımlarında daha küçük alanlı Salda, Söğüt, Kestel gölü gibi su birikintileri de vardır. Göllerin yer almadığı çukur alanlar içinde İsparta ovası, Yalvaç-Şarkikaraağaç ovaları gibi düzlükler bulunur. Yörenin başlıca dağlan: iç Anadolu sınırında Sultan dağı (2 581 m), Beyşehir gölü batısında Anamas (2 374 m) ve Dedegül dağı (1 980 m), Eğridir gölü batısında Barla dağı (2 700 m) ve Davras dağı (2 635 m), İsparta ovası güneyinde Ak-dağ (2 276 m).
Göller yöresi Akdeniz, Ege ve iç Anadolu bölgeleri arasında iklim, bitki örtüsü ve ulaşım bakımından geçit alanı meydana getirir. Yazları oldukça serin (bu bakımdan yazlık «yayla» hizmetini görür.), kışlacı Akdeniz kıyılarına göre sert, fakat iç Anadolu’ya göre oldukça ılık, yağışlar genel olarak bol (ova şehirlerinde 700-500 mm. dağlık yamaçlarda daha fazla), tabiî bitki örtüsü ormanlıktır. Ovalarda görülen bozkır görünüşü, uzun yılların tahribi sonucunda meydana gelmiştir.
Göller yöresinin toprakları çoğunlukla İsparta ve Burdur’un il sınırları içinde kalır, ayrıca Afyon ve Konya illerinin güneybatı köşeleri de yöreye girer. Buna göre aşağı yukarı 25 000 km2 toprak üzerinde 730 000 nüfus yaşar. Kilometrekareye düşen nüfus (yaklş. ol. 30), Türkiye ortalamasından azdır ve yalnız ova kesiminde engebeli yerlere oranla iki mislidir. Göller yöresinde, nüfusu 25 000 üstünde 2 şehir (İsparta. Burdur). ayrıca 10 000’in üstünde 3 küçük şehir (Dinar. Yalvaç, Bucak) ve 3 000-10 000 arasında 15 kasaba bulunur.
İktisadî alanda göller yöresi çeşitlilik gösterir. Tarım başta gelir. En çok tahıl (buğday, arpa v.b.) ekilmekle beraber kuru ve taze sebze, şeker pancarı, türlü meyveler yetiştirilir. İsparta dolaylarında ve ayrıca Burdur’da gül bahçeleri vardır; bunların çiçeklerinden gülyağı elde edilir. Üzüm bağlan da yaygındır. Hayvancılıkta en çok keçi ve koyun yetiştirilir. Sığır cinsi daha azdır. Sanayi alanında halıcılık başta gelir ve geleneksel bir önem taşır. Burdur’da şeker fabrikası, Keçiborlu’da kükürt işletmesi vardır. Ormanlardan da kereste elde edilir. Ulaşım, Aydın ve Afyon yönlerinden gelerek Burdur, İsparta ve Eğridir’de sona eren demiryolu ve yöreyi komşu bölgelere bağlayan kara yolları ile sağlanır, (m) .
GÖLLÜ, iç Anadolu bölgesinde (Orta Kızılırmak bölümü, Kırşehir ili, merkez ilçesi) bucak; 11 178 nüf.; 21 köy. — Bucak merkezi 537 nüf. Kırşehir-Yozgat karayolu üzerinde, Kırşehir’in 40 km kuzeyinde; yüksl. 1 300 m. (m)
GÖLLÜDAg. Esk. coğ. Niğde’de Gölcük bucağının, Kömürcü köyü yakınında Geç Hitit çağından kalma şehir kalıntılarının bulunduğu yer. 1933’te burada bir arslan heykelinin bulunması üzerine 1934 yılında Remzi Oğuz Arık tarafından araştırma ve kazılar yapıldı.^ Aynı kazılara Burhan Tez-can başkanlığındaki bir heyet devam etti (1968). Şehrin etrafını çeviren sur içinde küçük bir krater gölü bulunduğundan bu yöreye de Göllüdağ adı verildi. Kalıntıları bir tepe üzerinde 3 km2’lik bir alanı kaplayan şehrin etrafı üç kapılı bir surla çevrilidir. Sur içinde, birbirinden cadde ve sokaklarla ayrılan, dik dörtgen planlı yapılar vardır. Bu yapıların bazıları tek, bazıları da kompleksler halindedir. Şehrin en yüksek ve tam orta kısmına rastlayan alanda boyutları 260 X 110 m olan bir yapı kompleksi bulundu. Saray veya tapınak olabileceği düşünülen bu yapıda girişin iki yanı öteki hitit kapılarında olduğu gibi koruyucu arslanlarla donatılmıştır (msl. Malatya, Boğazköy). Ayrıca girişin ortasındaki direği destekleyen ve iki tarafında dört arslan bulunan sütun kaidesi ortaya çıkarıldı. İç kapıda iki taraflı işlenmiş sfenks kabartmaları ele geçti. Dış ve iç kapı arasında kalan ve doğu yönüne bakan odanın kapısı önünde, yine iki taraflı ve baş kısmı heykel olarak işlenmiş bir arslan kabartması vardır, iç kapıdan revaklı büyük bir avluya girilir. Bu avlunun kuzeyinde, ön kısmı re-vaklı başka bir yapı yer alır. Kazıda küçük buluntu olarak hayvan figürleri ve geometrik bezeklerle süslü frig kaplarını andıran tek renkli seramikler bulundu. Elde edilen bilgilere göre, Göllüdağ’daki Geç Hitit çağından kalma şehrin M.ö. VIİI. yüzyılda büyük bir yangın sonucu yıkıldığı, bundan sonra, bir daha onarılmadığı anlaşıldı, (m) GÖLMARMARA. Eee bölgesinde (Manisa iline bağlı üce: 16 729 nüf.; 10 köv
— IIpp merkezi (esk. Gölmermere) 10 976 nüf. Akhisar-Salihli yolunun 27. kilometresinde; yüksl. 135 m. (m)