Kaygılı, Osman Cemal

(d. 1890, İstanbul -ö. 9 Ocak 1945, İstanbul), eski İstanbul’un kenar mahalle yaşamını yansıtan yapıtlarty-la tanınmış öykü ve roman yazarı.
Bir mahalle bakkalının oğluydu. Cezri Kasım Paşa Mektebi’ni, Eğrikapı Merkez Rüşdiyesi’ni, Menşe-i Küttab-ı Askeriye’yi (askeri kâtip yetiştiren okul) bitirdi. 1906’da Erkân-ı Harbiye-i Umumiye Riya-seti’nde memurluğa başladı. 1909’da Kıtaat-ı Fenniye müfettişliğinde kalem memuru oldu. Mahmud Şevket Paşa’ya yapılan suikastla ilgili görülerek muhalifler listesine alındı ve 1913’te Sinop’a sürgün edildi. 1. Dünya Savaşı sırasında gezici tümenlerde kâtip olarak görev yaptı. Hastalanarak 1918’de malulen emekliye ayrıldı. Bir süre geçimini sütçülük, Haliç vapurlarında biletçilik, pazarlarda manifaturacılık yaparak sağladı. Aynı tarihlerde çeşitli mizah dergilerinde ve gazetelerde şiirler, öyküler, fıkralar, makaleler yazdı. 1925-45 arasında İstanbul İmam Hatip Okulu’nda, Çemberlitaş Ortaokulu’nda, Fener Rum Kız Lisesi’nde Türkçe öğretmenliği yaptı. Cumhuriyet, Son Saat, Vakit, Haber, Son Posta, Son Telgraf gazeteleriyle bazı dergilerde fıkralar, makaleler, öyküler, romanlar yayımladı.
Mahalle ortamında doğup büyüyen Kaygılı Batı edebiyatı etkisiyle yetişen çağdaşlarından farklı bir yol izledi. Meddah, ortaoyunu gibi seyirlik halk sanatlarına ve folklora ilgi duydu. Daha çok Ahmed Midhat, Hüseyin Rahmi Gürpınar ve Ahmed Haşim’in ardılı sayılabilecek bir halk yazarı olarak tanındı. Öykü ve romanlarında İstanbul’un kenar mahallelerinde, sur dışında yaşayan insanların günlük yaşamlarını anlattı. İstanbul Çingenelerinin geleneklerini, göreneklerini Çingeneler (1939) adlı romanında çok renkli bir belgesel havasında işledi. Öbür yapıtları arasında Bekri Mustafa..(1944) ve Aygır Fatma (1944) gibi romanları, Üfürükçü (1939) adlı bir oyunu, Eşkıya Güzeli (1925) ve Sandalım Geliyor Varda (1938) gibi iki öykü kitabıyla İstanbul’da Semâi Kahveleri ve Meydan Şairleri (1937) adlı bir incelemesi vardır.
Kaygun, Şahin (d. 28 Mart 1951, Adana), fotoğraf sanatçısı. Sanat yaşamına 1965’te resimle başladı. 1968’de Mersin’de ilk resim sergisini açtı. 1973’te İstanbul Devlet Tatbiki Güzel Sanatlar Yüksekokulu’nu bitirdi. Kısa bir süre aynı okulda öğretim görevlisi olarak çalıştı. 1977’de Fotoğraf Sanatçıları Derneği’nin (FOTOS) kurucuları arasında yer alarak başkanlık görevini üstlendi. 1978’de “Görüntüler” adlı bir fotoğraf sergisi açtı. Aynı yıl çeşitli Türk sanatçılarının portrelerinden oluşan “Sanat İnsanları” adlı bir sergi daha düzenledi. Bu sergideki fotoğraf çalışmalarını 1982’den sonra bir
süre Sanat Olayı dergisinin eki olarak yayımladı. 1980’deki “Hüzün- Anılar-Bir Anadolu Türküsü” adlı sergisinden sonra 1984’te Ankara ve İstanbul’da, Türkiye’de Polaroid fotoğraflardan oluşan ilk sergiyi açtı. Grafik ve gerçeküstü anlatımlı çalışmaları, sanatçı portreleri ve belgesel sokak
“Şeytanın Mızrakları”, Şahin Kaygun’un son dönem yapıtlarından biri
Şahin Kaygun
fotoğraflarıyla dikkati çekti. Konulu fotoğraf dizileri de yaptı.
Kaygun daha sonra sinemaya yöneldi. Atıf Yılmaz’ın bazı filmlerinde sanat yönetmeni olarak çalıştı. 1987’de ilk yönetmenlik denemesi olan Afife Jale’yi çekti. 1988’de Dolunay adlı filmiyle aynı yıl I. Ankara Sinema Şenliği’nde üçüncülük, Antalya Altın Portakal Film Şenliği’nde ikincilik ödüllerini ve Kültür ve Turizm Bakanlığı Sinema Ödülü’nü kazandı.