Kelly, Ellsworth

(d. 31 Mayıs 1923, Newburgh, New York, ABD), Minimal Sanat(*) içinde “sert-kenar” üslubunun öncülüğünü yapan ressam ve heykelci. Boston Güzel Sanatlar Müzesi Okulu’nda (1946-48) ve Paris’te Güzel Sanatlar Yüksek-okulu’nda (1948-49) öğrenim gördü. İlk kişisel sergisini 1951’de Paris’te açtı; 1954’e değin çalışmalarını bu kentte sürdürdü. ABD’ye döndükten sonra Minimal Sanatçılara katıldı. 1957’de Philadelphia’daki Taşımacılık Binası, 1964-65’te de New York Dünya Fuan’ndaki New York Eyaleti Pavyonu için kabartmalar ve heykeller yaptı. Kelly hem resimlerinde (örn. “Kırmızı Mavi Yeşil”, 1963), hem de metal levhalarla oluşturduğu boyalı heykellerinde (örn. “Kapı”, 1959) temiz, keskin çizgili, geometrik biçimler kullandı. Bunlar birbirinden kesin dış çizgilerle ayrılan parlak renkli lekeler biçimindeydi. Çoğu endüstriyel yöntemlerle imal edilen heykellerinde de benzer biçimlere yer verdi. 1973’te New York kentindeki Modern Sanat Müzesi’nde toplu yapıtlarını sergiledi. Eugene Goossen bu sergi için Ellsworth Kelly (1973) adlı bir katalog hazırlamıştır. John Cophan’ın hazırladığı Ellsworth Kelly (1972/73) adlı katalogda da Kelly’nin renkli levhaları yer almaktadır.
Kelly, Gene, asıl adı eugene curran kelly (d. 23 Ağustos 1912, Pittsburgh, Pennsylvania,
Gene Kelly
ABC A)ansı
ABD), ABD’li dansçı, oyuncu, koreograf ve film yönetmeni. Koreografideki yaratıcılığı ve klasik bale tekniğiyle birleştirdiği canlı, atletik dans tarzıyla müzikal sinemada çığır açmıştır.
İktisat öğrenimi gördüğü Pittsburgh Üni-versitesi’nden 1933’te mezun oldu. Bir süre dans dersleri vererek ve başka işlerde çalışarak geçimini sağladı. Daha sonra Broadway müzikallerinde dansçı olarak küçük rollere çıkmaya başladı. 1940’ta Pal Joey müzikalinde başrolde oynadı. Ertesi yıl, Judy Garland’la birlikte rol aldığı For Me and My Gal (1942; İkimiz İçin) filmiyle sinemaya adım attı.
Kaygısız, keyifli tavırlara dayanan oyunculuğu ve rahat, erkeksi dans tarzıyla 1940’lann ve 1950’lerin müzikal sinemasında en sevilen yıldızlardan biri oldu. Genellikle, oynadığı filmlerin koreografisini yapıyor ve yönetimine katılıyordu. Bunların en önemlileri arasında Cover Girl (1944; Kapak Kızı), en iyi erkek oyuncu dalında Oscar’a aday gösterildiği Anchors Aweigh (1945; Gönül Kimi Severse), The Pirate (1948; Kara Şeytan), Stanley Donen ile birlikte yönettiği On The Town (1949; Denizciler Geliyor/Şen Denizciler), Brigadoon (1954; Eğlenceler Beldesi) ile kendi yönettiği Invitation to thé Dance (1956; Dansa Davet) sayılabilir. Kelly, sinema tarihinin en sevilen müzikallerinden An American in Paris (1951; Paris’te Bir Amerikalı) ve Singin’ in the Rain (1952; Yağmur Altında) filmlerinde başroldeydi. Vincente Minnelli’nin yönettiği Paris’te Bir Amerikalı’nm koreografisini de o yapmış, Donen ile birlikte yönettikleri ve koreografisini de birlikte gerçekleştirdikleri Yağmur Altında ise Amerikan Sinema Enstitüsü tarafından bütün zamanların en iyi müzikal filmi olarak değerlendirilmişti. Kelly, Gigot (1962), Hello, Dolly! (1969; Cici Kız) gibi filmleri yönetti; 1974 ve 1976’da iki bölüm olarak hazırlanan derleme film That’s Entertainment’m (İşte Eğlence) sunuculuğunu yaptı.
1951’de oyuncu, şarkıcı, yönetmen, dansçı olarak çok yönlülüğü ve özellikle koreografi sanatındaki parlak başarıları nedeniyle özel bir Oscar’la ödüllendirildi. Öteki filmlerinden bazıları Thousands Cheer (1943; Alkış Tufanı), Take Me Out to the Ball Game (1949; Gençlerin Sevgilisi), Donen ile birlikte yönetmenliğini de yaptığı It’s Always Fair Weather (1955; Can Yoldaşları), Les Girls (1957; Üç Dünya Güzeli), Les Demoiselles de Rochefort (1967; Tatlı Günler), Forty Carats (1973; Menekşeler ve Aşk), Viva Knievel! (1977) ve Xanadu’dur (1980). Kelly’nin sakat çocukların eğitimiyle ilgili çalışmaları da vardır.
Kelly, George (Edward) (d. 16 Ocak 1887, Philadelphia – ö. 18 Haziran 1974, Bryn Mawr, Pennsylvania, ABD), ABD’li oyun yazarı, oyuncu ve yönetmen. 1920’lerde yazdığı oyunlarında, Amerikan orta sınıfının zayıf yönlerini etkileyici bir incelikle yansıtmıştır.
Özel öğrenim gördükten sonra ağabeyi Walter’in yolundan giderek vodvil oyuncusu olmuş, oynayacağı skeçleri de kendi yazmaya başlamıştı. Broadway’deki ilk başarısını 1922’de sahnelenen The Torchbea-rers (Meşale Taşıyanlar) adlı oyunuyla elde etti. Bu oyun, o dönemde ABD’de gelişen küçük tiyatro(*) hareketinin toplumsal ve estetik iddiaları üzerine bir yergiydi. Gözden geçirerek The Show-Off (1924; Gösteriş) adını verdiği ve 1922’de sahnelenen Poor Aubrey (Zavallı Aubrey, 1964) Amerikan tiyatrosunun klasik komedilerinden biri oldu; sık sık sahnelendiği gibi 1926, 1934 ve 1946’da üç kez perdeye aktarıldı. Craig’s
Wife (1925; Kendi Evinde Misafir, 1983) adlı oyunda Kelly, bu kez orta sınıfın üst kesimini konu alıyor ve komediden de vazgeçerek, sahip oldukları uğruna kocasını feda eden ama sonunda her şeyini kaybeden bir kadının dramını anlatıyordu.
Kelly’nin öbür oyunlarının hiçbiri önemli bir başarı kazanamadı. Bu arada senaryolar yazan Kelly, kendi oyunlarım da senaryolaş-tırdı. Bunlar arasında, 1950’de Harriet Craig adıyla yeniden çekilen Craig’s Wife (1936; Craig’in Karısı) filminin senaryosu da vardı.
Kelly, Grace, 1956’dan sonra monako prensesi grace (d. 12 Kasım 1929, Philadelphia, ABD – ö. 14 Eylül 1982, Monte Carlo, Monako), ABD’li sinema oyuncusu. Gururlu güzelliğin ve zarafetin simgesi olmuş, Monako prensi III. Rainier ile evlendikten sonra sinemadan uzaklaşmıştır.
İrlanda kökenli varlıklı bir Katolik ailenin kızıydı. Amcası ünlü bir oyun yazan, babası
Grace Kelly
ABC Ajansı
işe Olimpiyat şampiyonu bir kürekçiydi. Özel okullarda öğrenim gören Kelly, 1947’de Amerikan Tiyatro Sanatlan Akade-misi’ne girdi. Temmuz 1949’da profesyonel tiyatro oyunculuğuna başladı. Aynı yılın kasım ayında Broadway’de sahneye çıktı. Bu arada reklam filmleriyle televizyonda da görünüyordu.
Sinemaya 1951’de Fourteen Hours (On Dördüncü Saat) filmiyle başladı. Altı yıllık parlak Hollywood yaşamında rol aldığı filmler arasında, Gary Cooper’ın Quaker karısını canlandırdığı High Noon (1952; Kahraman Şerif), Clark Gable ile birlikte oynadığı Mogambo (1953; Mogambo), Bing Crosby’nin canlandırdığı alkolik oyuncu-şarkıcının karısı rolüyle en iyi kadın oyuncu dalında Oscar kazandığı The Country Girl (1954; Taşra Kızı) sayılabilir. Ama en unutulmaz rollerini, Alfred Hitchcock’ın Dial M For Murder (1954; Cinayet Var), Rear Window (1954; Arka Pencere) ve To Catch a Thief (1955; Kelepçeli Âşık) filmlerinde canlandırdı. Kusursuz bir Hitchcock kahramanı olan Kelly, onun “cinsel zarafet” olarak tanımladığı özelliğe sahipti. The Swan (1956; Prensesin Aşkı/Kuğu Kuşu) ve High Society (1956; Yüksek Sosyete) filmlerinde oynadıktan sonra Prens İH. Rainier ile evlenerek Monako prensesi oldu. Üç çocuğu olan Prenses Grace, 1982’de Kızılhaç Örgütü yararına çekilen bir televizyon filminde küçük bir rol aldı. Kızı Stephanie ile birlikte Fransa’nın Cöte d’Azur bölgesinde geçirdiği bir otomobil kazası sonucunda öldü.