Kerr, Sir John Graham

(d. 18 Eylül 1869, Arkley, Hertfordshire – ö. 21 Nisan 1957, Barley, İngiltere), omurgalıların evrimine ilişkin bilgilere önemli katkıda bulunan İngiliz embriyolog. Ayrıca savaş gemi-
lerinin kamuflajı için geliştirdiği gölgeleme teknikleriyle tanınır.
Fen bilimleriyle tıp öğrenimi gördüğü sırada ilgilenmeye başladı. 1889’da Paraguay’ daki Pilcomayo Irmağına yapılan bir araştırma gezisine katıldı. 1891’de girdiği Cam-bridge’deki Christ’s College’ı bitirdikten sonra Paraguay’a yapılan ikinci bir araştırma gezisine katılarak Lepidosiren cinsi akciğerli balıklar üzerinde incelemeler yaptı. Cambridge’e dönerek bir süre burada kaldıktan sonra, 1902’de Glasgow Üniversite-si’nde kraliyet profesörü (regius professer) olarak doğa tarihi dersleri vermeye başladı; 1903’te de zooloji profesörü oldu. 1909’da Royal Society’ye üye oldu, 1919’da “sir” unvanı aldı. 1935’te İskoçya üniversitelerinin temsilcisi olarak parlamentoya girdi.
Morfolojik ve filogenetik çalışmalar yapan Kerr, daha çok akciğerli balıkların embriyolojisi üzerindeki araştırmalarıyla tanınmakla birlikte zooloji alanında başka pek çok konuyla da ilgilenmiş ve makaleler yazmıştır. Başlıca yapıtları A Textbook of Embryology with the Exception of Mamma-lia (1914-19; Memeliler Dışındaki Hayvanların Embriyolojisi), Zoology for Médical Student (1921; Tıp Öğrencileri için Zooloji) ve Evolution’âvc (1926; Evrim).
Kerr, Roy P(atrick) (d. 16 Mayıs 1934, Kurow, Yeni Zelanda), 1963’te, dönen kara delikleri betimlemek amacıyla Einstein’ın genel görelilik alan denklemlerini çözerek astrofiziğe önemli katkıda bulunan Yeni Zelandalı matematikçi.
Lisansüstü çalışmasını Yeni Zelanda Üni-versitesi’nde (bu üniversite günümüzde kapanmıştır) yapan Kerr, doktora çalışmasını da Cambridge Üniversitesi’nde yaptı. Daha sonra Yeni Zelanda’nın Christchurch kentindeki Canterbury Üniversitesi’nde matematik profesörü oldu.
Einstein’m genel görelilik kuramını ortaya koymasından kısa süre sonra Alman astronom Karl Schwarzschild(*), Einstein alan denklemlerinden kalkarak durağan, dönmeyen bir kara deliğin matematiksel betimlemesini yapmış ve kara deliğin kütleçekimi etkisinin çevresindeki uzay-zamanı nasıl değiştirdiğini belirlemişti (1916). Ama aynı dönemde kara deliklerin durağan olmaması gerektiği yolunda görüşler de ileri sürülüyordu. Kara delikler, kuramsal olarak, büyük kütleli ölü yıldızların çökmesiyle oluştukla-nna göre, hemen bütün yıldızların dönmekte olduğu da göz önüne alınırsa, kara deliklerin de dönüyor olması beklenmeliydi. Kerr, uzayda var olması kuramsal olarak öngörülen bu tür kara deliklerin matematiksel betimlemesini gerçekleştiren bilim adamı oldu. Kerr’in ortaya koyduğu çözüm Kerr metriği ya da Kerr çözümü olarak adlandırılır; dönen kara deliklere de Kerr kara delikleri denir. Kerr daha sonra, A. Schild ile birlikte, yeni bir çözüm takımı ortaya koydu. Kerr-Schild çözümleri olarak adlandırılan bu çözümler Einstein denklemlerinin tam çözümlerinin bulunması çabalarını derinden etkilemiştir.
Kerr elektro-optik etkisi, fizikte, saydam bir madde içinden geçen bir ışık demetinin, bu demete dik doğrultuda uygulanmış kuvvetli bir elektrik alanının etkisiyle çift kırılmaya uğraması. Çift kırılmada, elektrik alanı doğrultusunda titreşen ışığın kırılma indisi (maddeye giren ışığın sapma miktarının ölçüsü) ve dolayısıyla dalga hızı, alana dik doğrultuda titreşen ışığın kırılma indisine oranla biraz farklıdır. 19. yüzyılın sonlarında İskoçyalı fizikçi John Kerr tarafından bulunan bu etki katilarda gözlendiğinde, Pockels etkisi olarak adlandırılır.
Kerr hücresi ya da” Kerr elektro-optik obtüratörü, Kerr etkisinden yararlanarak, bir ışık demetini saniyede 1010 kez gibi yüksek sıklıklarda kesintiye uğratabilen bir aygıttır. Bir kutuplayıcıdan geçerek doğrusal olarak kutuplanan ışık (çizimde görüldüğü gibi, tek bir düzlem içinde titreşen ışık),
halifeye de itaat etmek zorundadır. Yolculuk sırasında kılınması gereken namaz için belirlenmiş biçime uymak zorunlu değildir; iki kere tekbir getirmek yeterlidir. Ayrıca gözle görülen pislikler namaz kılınmasını engellemez, ama cünüplük gibi gözle görülmeyen pisliklerden arınmak gerekir. Ölü-
209 Kerschensteiner, Georg
kuzeyde ise Atlas Okyanusuyla çevrilidir. Yönetim merkezi Tralee kentidir. II topraklarını, aralarında İrlanda’nın en yüksek dağlarının da bulunduğu kumtaşı yükseltiler engebelendirir. İrlanda’nın güneybatısından Atlas Okyanusuna doğru uzanan altı yarımadadan üçünün tamamı ve dördüncüsünün de bir bölümü il sınırları içinde kalır; bunlar kuzeyden güneye sırasıyla Kerry, Dingle, Iveragh ve Caha’dır. Derin vadilerle yarılmış dağ sırtlarından oluşan bu yarımadaların kıyılarında genellikle düzlükler yer alır; en yüksek noktaları Dingle Yarımadasındaki Baurtregaum (853 m) ve Brandon Dağı (953 m) ile Iveragh Yarımadasındaki Carrantoohill (1.041 m) ve Manger-ton’dur (840 m).
Kışların ılık geçtiği ilde bitkiler yıl boyunca yeşil kalır ve çiftlik hayvanlan kışın çayırlarda otlatılabilir. Killarney’deki korularda Akdeniz kökenli kocayemiş ağaçlan vardır. Yağış miktarı yüksektir; turbalıklarda iklimin daha kuru olduğu dönemden kalma orman artıklarına rastlanır.
Kerry’de Tarihöncesine ait çok sayıda kalıntı vardır. Tarihsel öneme sahip kiliseler arasında Artfert ve Aghadoe katedralleriyle, 1448’de Muckross’ta yapılan bir ortaçağ manastır kilisesi sayılabilir.
İlin adı, Ulster kralı Fergus’un oğlu Ciar’ dan gelir. Ciar’ın ardılları tarafından işgal edilen Kerry 1127’de Thomond’daki (Kuzey Munster) O’Brien Krallığı ile Desmond’da-ki (Güney Munster) MacCarthy Krallığı arasında paylaşıldı. 13. yüzyıldaki Anglo-norman istilasının sonucunda Cork’un büyük bir bölümüyle birlikte Fitzgerald’lann eline geçti. Fitzgerald’lar 16. yüzyılın sonlarında İngiliz yönetimine karşı başlattıktan başarısız bir ayaklanmadan sonra bölge üzerindeki denetimlerini yitirdiler ve Kerry’deki topraklar, Munster’in öteki kesimleriyle birlikte, tanma açılmak üzere İngiliz girişimcilere tahsis edildi. Cromwell ve William döneminde bölgeye çok sayıda kişinin yerleşmesi ve 19-20. yüzyıllarda çıkanlan toprak yasalarıyla Kerry’nin toprak mülkiyeti sistemi büyük değişikliklere uğradı.
Blasket Adası ve Dingle Yanmadasında İrlanda dili yaygındır. Halkın üçte biri, en büyükleri Tralee ve Killarney olan kasaba ve köylerde yaşar. Yanmadalardaki yerleşmeler, çoğu turbalıklarla kaplı vadilerin iç kesimlerinde ve düz ovalarda toplanmıştır. Çiftliklerin üçte ikisi 20 hektardan küçüktür. Başlıca ürünler yulaf ve patatestir; sığır ve koyun besiciliği de önemli bir gelir kaynağıdır. Tralee’de beykm konservesi ve ayakkabı fabrikalan vardır. Ekonomisi büyük ölçüde ticaret ve turizme dayanan Killarney’de de ayakkabı ve makine üreten fabrikalar bulunur. Dingle ve Valencia’da balıkçılık önemlidir. Nüftıs (1981) 122.770.