Kıvrım yeri

açın. Kıvrım yeri size ağırlık merkezinin yerini gösterecektir. Şimdi masanın üzerine bir iğne saplayın ve kağıdı ağırlık merkezi iğnenin usun­da olacak biçimde yerleştirin. Elinizi şekil S’da görüldüğü üzere kağıda yavaşça yaklaştırın, kağıt bir fırıldak gibi iğnenin ucunda dönmeye başla­yacaktır. ilk önce yavaş yavaş döner, sonra gi­derek hızlanır. Elinizi çekerseniz dönme durur, Bu deney 1870’lerde yapıldığında birçok kişi in­san vücüdünde doğaüstü güçlerin olduğunu dü­şünmeye başlamıştı. Oysa olayın açıklaması çok basittir: eliniz kağıda yaklaşınca hava ısınır ve yükselmeye başlar, kağıt hafif kıvrık olduğundan yükselen havanın etkisi ile fırıldak gibi dönme­ye başlar. Bir gaz lambası üzerine asılan kıvrım­lı bir kağıt da aynı nedenle döner.

Yakından bakınca kağıdın daima aynı yönde döndüğü görülür: bilekten parmak uçlarına doğru. Çünkü parmak uçları daima avuçtan daha soğuk­tur, o halde avuç düzeyinde hava daha hızlı yük­selir. İlginç bir nokta da şudur: bu düzenekle bir kimsenin ateşi olup olmadığını da anlayabi­lirsiniz: ateşi yüksek bir kişi kağıda yaklaşınca döme çok da ha hızfenır. Bu konuda i376’da M P. Nechayev tarafından Moskova Tıp Odasına bir de tez verilmiştir: “Elin sıcaklığına bağlı ola­rak hafif cisimlerin dönmesi.”

Başımızın çok üstünde olan şeylerin gerçek büyüklüğünü çoğu kez çok yanlış tahmin ederiz, örneğin saat kulelerindeki saatlerin çok büyük olduğunu biliriz, fakat bu saatlerin gerçek büyük­lüklerini öğrenince yine de birçok kişi şaşırır. Şekil 7’de Londra’daki ünlü Westminster saat kulesinin kadranı yola İndirilmiş durumda görü­lüyor, insanlar bu dev saat yanında cüce gibi kalmışlar. İnanması zor ama bu saat uzakta gö­rülen saat kulesindeki yerine rahatça sığmak­tadır.

Pasifik okyanusundaki dev esmer de­niz algleri bir günde bir buçuk feet büyü­yebilir. Karbon monoksit keseleriyle, yuka­rıya doğru tutunarak sonuçta, deniz