Klein, Calvin (Richard)

(d. 19 Kasım 1942, Bronx, New York kenti, ABD), ABD’li moda tasarımcısı. Yarattığı erkek ve kadın giysileri, kozmetik ürünleri, yatak odası ve banyo takımları gibi çeşitli tasarımlarıyla ünlüdür.
1962’de New York kentindeki Moda Teknolojisi Enstitüsü’nü bitirdikten sonra New York’un giyim sanayisi merkezinde yardımcı stilist olarak çalışmaya başladı. 1968’de kendi şirketini kurduğunda özensiz hippi giyimi ve süper mini etekler modanın sınırlarım belirliyor, modacılıkta bir bunalım dönemi yaşanıyordu. Klein basit, abartısız giysiler üretme yolunu seçti. Önceleri takım elbise ve paltolarıyla ilgi çektiyse de zamanla spor giyime ve özellikle çeşitli bileşimlerle giyilebilen tek parçalara ağırlık verdi.
Kadın giyiminde art arda üç kez Coty Ödülü’nü (1973-75) kazanan ilk tasarımcı olan Klein yaklaşımım “aşırılığa ya da abartıya kaçmadan basit, rahat, ama şık
giysiler” üretmek biçiminde tanımlıyordu. Görece pahalı, klasik, zarif ve rahat giysileri alıcıya çekici geldiği gibi kendine özgü klasik stilin zaferi ve ABD modasının olgunlaşması olarak görüldü.
Klein, (Christian) Felix (d. 25 Kasım 1849, Düsseldorf, Ren eyaleti – ö. 22 Haziran 1925, Göttingen, Almanya), Alman matematikçi. Geometriyi, bir uzayın verilen bir dönüşümler grubu altındaki değişmez özelliklerinin incelenmesi biçiminde kurmuş ve Erlangen Programı olarak adlan-
Felix Klein
University Library, Göttingen, AFC
dırılan bu çalışması matematiğin gelişimini derinden etkilemiştir. Erlangen Üniversite-si’nde matematik profesörü olarak göreve başlarken (1872) yaptığı konuşmada grup kuramının birleştirici niteliğine inancından kaynaklanan ve Erlangen Programı’nın temelini oluşturan görüşleri ortaya koydu. Norveçli matematikçi Sophus Lie ile birlikte çalıştı ve Lie değme dönüşümlerini sistemleştirdi. 1916’dan kısa bir süre önce Erlangen Programı’na uymayan yeni geometriler bulundu; gene de Klein’ın- geliştirdiği geometri yapısı önemini ve uygulanabildiği geometriler açısından yararlılığını günümüzde de korumaktadır.
Klein 1880’de Leipzig Üniversitesi’nde profesör oldu, 1886’da Göttingen Üniversitesi’ne geçti ve 1913’e değin burada çalıştı. 1872’den başlayarak Mathematische Annalen’m yayın yönetmenliğini yürüttü, 1895’te büyük bir matematik ansiklopedisi olan Encyklopädie’nin yayımını başlattı ve ölümüne değin bu yapıtın yayımını yönetti. Elementar mathematik von höheren Standpunkte aus (1908; İleri Bir Bakış Açısından Temel Matematik) adlı yapıtı ve temel matematik alanındaki öteki kitapları geniş bir okur kitlesine ulaştı. Vorlesungen über das Ikosaeder (1884; Yirmiyüzlü Üzerine Dersler) ve Vorlesungen über die Theorie der automorphen Functionen (1897, .1902, 2 eilt, Otomorf Fonksiyonlar Kuramı Üzerine Dersler) en seçkin yapıtları arasında yer alır.
Klein, Lawrence Robert (d. 14 Eylül 1920, Omaha, Nebraska, ABD), ulusal ve bölgesel ekonomiler ile dünya ekonomisi için geliştirdiği makro-ekonometrik modellerle 1980 Nobel Ekonomi Ödülü’nü kazanan ABD’li iktisatçı.
1942’de Berkeley’deki California Üniversi-tesi’ni bitirdi. Doktora çalışmasını 1944’te Paul Samuelson’un öğrencisi olduğu Massachusetts Teknoloji Enstitüsü’nde tamamladı. 1944’ten 1947’ye değin Chicago Üniversitesi’nde ekonometrik araştırmalar yaptı; 1948-50 arasında Ulusal Ekonomik Araştırmalar Bürosu’nda uzman olarak çalıştı. 1949-54 arasında Michigan Üniversitesi Araştırma Merkezi’nde, 1954-58 arasında Oxford Üniversitesi İstatistik Enstitüsü’nde, 1958’den sonra da Pennsylvania Üniversitesi’ne bağlı Wharton Maliye ve Tica-
385 Klein, Melanie
ret Okulu’nda öğretim üyeliği yaptı. 1968’de Benjamin Franklin Kürsüsü’nde iktisat ve maliye profesörü oldu.
Klein çalışmaları sonunda, gitgide daha ayrıntılı ve kapsamlı hale gelen bir dizi ekonometrik model geliştirdi. Wharton Modelleri olarak adlandırılan bu modeller gayri safi milli hasıla, ihracat, yatınm ve tüketim gibi değişkenlerin gelecekte alacağı değerlerin tahmininde geniş bir kullanım alanı buldu. Daha kapsamlı bir çalışma olan LİNK projesi, sanayileşmiş, gelişmekte olan ve merkezî planlı çok sayıda ülkeden toplanan verileri bir araya getirerek, dış ticaret ve sermaye hareketlerini tahmin etmek, siyasi ve iktisadi politikalardaki olası değişikliklerin bu hareketler üzerindeki etkisini ölçmekte kullanıldı.