Klein, Melanie, eö reizes

(d. 30 Mart 1882, Viyana, Avusturya – ö. 22 Eylül 1960, Londra, İngiltere), Avusturya asıllı İngiliz psikanalist. Yenidoğanlar ve çocuklarla ilgi-
li çalışmalarıyla tanınır. Oyun davranışı üzerine gözlemleri aracılığıyla 2-3 yaş grubundaki çocuklara psikanaliz uygulamıştır.
Viyanalı bir diş hekiminin en küçük çocuğuydu. Tıp öğrenimi görmeyi amaçladıysa da 21 yaşında evlenip üç çocuk doğurunca bu isteğini gerçekleştiremedi. I. Dünya Savaşı’ndan bir süre önce Budapeşte’deyken psikanalize ilgi duydu ve Sândor Fe-renezi ile bu alanda çalışmalar yaptı. Gene onun etkisiyle küçük çocuklara psikanaliz uygulamaya yöneldi. 1919’da bu konudaki ilk incelemesini yazdı. İki yıl sonra Kari Abraham’m çağrısı üzerine Berlin Psikanaliz Enstitüsü’ne gitti ve 1926’da Londra’ya yerleşene değin orada kaldı.
Çocuk analizi üzerine gözlemlerini ve geliştirdiği kuramı The Psychoanalysis of Children (1932; Çocuk Psikanalizi) adlı yapıtında açıkladı. Çocuklarda oyunun, bunaltıyı (anksiyete) denetlemenin simgesel bir biçimi olduğunu öne sürdü; bu görüşten yola çıkarak yaşamın ilk yıllarındaki psikolojik dürtüleri ve düşünceleri belirlemek amacıyla oyun davranışı üzerine gözlemler yaptı. Bu çalışmalarının ürünü olan nesne ilişkileri kuramına göre, yaşamın ilk dönemindeki benlik gelişimi, çocuğun psişik dürtülerinin yöneldiği fiziksel nesnelerle (dürtü nesneleri) yaşanan deneyimlere bağlıdır. Yaşamın ilk yıllarında çocuk, bir nesnenin bütününe değil belli parçalarına (örn. anneye değil, memeye) yönelir. Bu değişken ve ilkel tanımlamayı Klein paranoid-şizoid durum olarak adlandırır. Bir sonraki gelişim aşaması olan depresif durumda ise çocuk, nesneleri bütün olarak (örn. anne ya da baba) algılar. Bu gelişim aşamasının en önemli özelliği, nesnelere yönelik karşıt duyguların bilincine varılması ve iç çatışmalar arasında uzlaşma sağlama çabasıdır. Paranoid-şizoid durumda yaşanan bunaltı yoğun bir baskıya yol açarak benliği tehdit edebilir. Depresif dönemde ise bunaltının kaynağı, çocuğun kendi yıkıcı- dürtüleri nedeniyle, sevdiği nesnelere zarar vermekten korkmasıdır.
1934’ten başlayarak Klein, yenidoğanlar ve çocuklardaki bunaltıyı açıklamak için yetişkin hastalarla yaptığı çalışmalardan da yararlanmıştır. Öbür yapıtları arasında Envy and Gratitude (1957; Çekememezlik ve Minnettarlık) ile 1941’de tuttuğu ayrıntılı notlara dayanılarak ölümünden sonra yayımlanan Narrative of a Child Analysis (1961; Bir Çocuk Analizinin Öyküsü) sayılabilir.
Klein, William 386 •
Klein, William (d. 19 Nisan 1928, New York, ABD), ABD’li fotoğrafçı ve sinema yönetmeni. Fotoğraf sanatında Henri Carti-er-Bresson’la Amerikan fotoğrafı arasında köprü oluşturduğu kabul edilir.
New York City College’da sosyoloji öğrenimi gördü. 1946-47’de AFC ve Fransa’daki Amerikan birliklerinde askerliğini yaparken Avrupa’daki Amerikan askerleri için çıkarılan The Stars and Stripes adlı dergide yazıları yayımlandı. Aynı zamanda Sorbon-ne’daki Fransız-Amerikan dostluk programları için çalışmalar yaptı. Askerlik sonrasında Paris’te kalarak 1948’de Fernand Léger ile resim çalışmaları yaptı. Çalışmalarını 1950-54 arasında Fransa, Belçika ve İtalya’da sergiledi.
1953’te fotoğrafla ilgilenmeye başladı. 1954’te döndüğü New York’u bir günce tutar gibi görüntüledi. New York adlı kitabında topladığı bu fotoğraflarıyla 1957’de Nadar Ödülü’nü kazandı. 1955-65 arasında Vogue dergisi için moda fotoğrafları çekti. 1963’te düzenlenen Photokina Fuarı’nda gelmiş geçmiş en önemli 30 fotoğrafçıdan biri seçildi.
Klein 1958’de sinemaya yöneldi ve hem kısa, hem uzun metrajlı olarak Broadway by Light’i (Işıklar Altında Broadway) çekti. Louis Malle’in Zazie dans le métro (1960; Zazie Metroda) adlı filminde sanat danışmanlığı yaptı. 1965’te fotoğrafa ara vererek bütün zamanını sinemaya ayırdı. O yıl Fransa’nın Tours kentinde düzenlenen uluslararası bir yarışmada Cassius the Great (Büyük Cassius) adlı filmiyle büyük ödülü, 1966’da da Qui êtes-vous Polly Maggoo? (Kimsiniz Siz Polly Maggoo?) ile Jean Vigo Odülü’nü aldı. 1970’lerde Muhammed Ali, The Greatest (1974; En Büyük Muhammed Ali),Mayıs ’68 olaylarını konu alan Grands Soirs et Petits Matins (1978; Büyük Geceler, Küçük Sabahlar) ve De Nashville à Mem-phis (1979; Nashville’den Memphis’e) gibi filmler yapan Klein 1978’de yeniden fotoğrafa döndü. 1984’te Paris’te Ulusal Öncü Fotoğraf Merkezi’yle birlikte Contacts (İlişkiler) adlı bir dizi gerçekleştirdi.
Klein şişesi, silindirik bir yüzeyin uçlanm bir tor (simit yüzeyi) oluşturacak biçimde değil de ters yönde özdeşleyerek elde edilen topolojik uzay. Adını Alman matematikçi Felix Klein’dan alan Klein şişesi üç boyutlu Eukleides uzayında çizilemez ve birçok ilginç özelliği vardır; örneğin Möbius şeri-di(*) gibi bir yüzlüdür; kapalı bir yüzey olmasına karşın tor ya da küre gibi bir “iç” yüzü yoktur; uygun bir biçimde ikiye kesildiğinde ise iki Möbius şeridi ortaya çıkar.
Kleinmeister (Almanca “Küçük Ustalar”), 16. yüzyılın ikinci çeyreğinde daha çok Nümberg’de çalışan ve gerek biçim, gerek konu açısından Albrecht Dürer’in yapıtlarından etkilenen bir grup oymabaskı ustası.
“Savurgan Oğul”, Kleinmeister grubundan Hans Sebald Beham’ın bir oymabaskısı, 1538
British Museum, Londra, fotoğraf, John Freeman
Kolayca taşınabilen küçük boyutlu baskılarında halkın kolayca anlayabileceği güncel, öğretici ve çoğunlukla ilgi duyulan konuları kusursuz bir teknikle işlediler. Dürer’in yanı sıra İtalyan çağdaşlarının da klasik biçimlerini kullanmaları zamanla İtalyan maniyeristlerden etkilenmelerine yol açtı. Grubun en önemli üyesi Hans Sebald Beham’dı. Kardeşi Barthel ile George Pencz, Hendrich Aldegrever ve Jakob Binek de Kleinmeister grubundandı.
Kleio, klİo olarak da yazılır. Yunan mitolojisinde, dokuz Musa’dan biri ve tarihin koruyucusu. Tanrıça Aphrodite’nin Ado-nis’e olan tutkulu aşkını yerdiği için Aphrodite tarafından cezalandırılarak Makedonya kralı Pieros’a âşık edilir. Pieros’la birleşmesinden doğan Hyakinthos çok yakışıklı bir delikanlı olur ve sonradan âşığı Tanrı Apollon tarafından öldürülür; Hyakinthos’un kanından bir çiçek tomurcuklanır. Resim sanatında Kleio, çoğunlukla bir borazan ve su saatiyle birlikte betimlenir.
Kleist, E(wald) Georg von (d. y. 1700, Prusya Pomeranyası ? – ö. 11 Aralık 1748, Köslin, Pomeranya ?), Alman yönetici ve papaz. 1745’te, bugün sığaç (kapasitör) olarak adlandırılan, elektrik depolamaya yarayan Leyden şişesini buldu. Aynı buluşu hemen hemen aynı zamanda Pieter van Musschenbroek da gerçekleştirmiştir.