LÂTİNLER

LÂTİNLER; Aim. Latiner (-inf) (m); lateinisch;
römisch, romanisch, Fr. Latin, İng. Latin.
Avrupa’daki ırk ve dil gruplarından. Lâtin kelimesinin
aslı, İtalya’daki Latium bölgesinden gelmekte
olup, zamanla bölge adından çok, Lâtince
konuşan kavimler mânâsını almıştır.
Latium bölgesindeki küçük şehirler, İktisadî ve
dînî sebeplerle birlik hâline gelince; Roma, Alba
Longa, Aricia, Gabü, Fidene, Lanuvium, Pedo,
Praenerte, Tebur, Tasalum içinde, en fazla Roma,
gelişme gösterdi. Roma, zamanla diğer şehirlere de
hâkim olarak, merkezileşip, kuvvetlendi. Roma
Birliğine dâhil olan şehirlerin konuştuğu, Hind-Avrupa
dil grubundan Lâtince, Akdeniz kıyısındaki
diğer şehirlere de yayılarak bugünkü Fransızca, İspanyolca,
İtalyanca, Katalanca, Portekizce ve Romencenin
de kökünü teşkil etti. Lâtince konuşan
bölge halkı, önceleri birlik hâlindeyken, Roma
İmparatorluğundan sonra birliklerini koruyamadılar.
Coğrafî farklılık sebebiyle Roma Lâtincesinden
ayrı lehçeyle konuşan Fransa, İspanya,
Portekiz ve RomanyalIlar Lâtinlerden ayrıldılar.
Papalığın resmî lisanı hâline gelen Lâtince, mâhiyetini
daraltmasına rağmen, Haçlı Seferlerinde
korsanlıkta ve kolonicilikte, dînî ve iktisâdî sâhalarda
fonksiyonunu bütünüyle kaybetmemiştir.
Zamânımızda Lâtinlerin siyâsî hâkimiyetinin
unutulmasına rağmen, dili ve edebiyatı fonksiyonunu
hâlâ sürdürmektedir. Katolik mezhebinin rûhanî
mensupları, Lâtince konuşup yazışmaktadır.
Bâzı kelimeler, bilimde, hukuk, tıp, kimyâ, biyoloji
sahalarında Lâtince aslı ile kullanılmaktadır.
Eskiden Avrupa kıtasında ve Roma İmparatorluğunun
hâkim olduğu sahalarda, Lâtince yazılmış
birçok kitap ve kitâbe mevcuttur.