LAVANTA ÇİÇEĞİ (Lavandula)

LAVANTA ÇİÇEĞİ (Lavandula); Aim. La
vendel (m), Fr. Lavande (f), İng. Lavender. Familyası:
Ballıbabagiller (Labiatae). Türkiye’de yetiştiği
yerler: Kuzeybatı-batı ve güneybatı Anadolu.
Haziran-ağustos ayları arasında mâvi veya
mor renkli çiçekler açan, 20-60 cm boylarında,
aromatik kokulu, çok yıllık, otsu veya çalımsı bitkiler. Daha çok deniz ikliminin bulunduğu batı
bölgelerimizde yaygın olan lavantanın, Türkiye’de
yetişen iki türü vardır. Bunlar, Lavandula stoechas
ve L. angustifolia’dır. Ayrıca daha ziyâde kültürü
yapılan, İngiliz lavanta çiçeği (L. spica) olarak
bilinen türü de bulunur.
İngiliz lavanta çiçeği (L. spica): Haziran –
ağustos ayları arasında mâvi renkli çiçekler açan,
20-50 cm boylarında çok yıllık otsu bir bitki. Gövdeleri
dik ve odunludur. Dallar, yalnız alt kısımlarında
yaprak taşır. Yapraklar kısa saplı, dar ve
uzunca, tüylü, beyazımsı-grimsi-yeşil renklerdedir.
Çiçekler dalların ucunda, uzun saplar üzerinde
toplanmışlardır. Çiçekler küçük ve çok kısa
saplıdır. Çanak ve taç yaprakları tüp şeklindedir.
Meyveleri parlak siyah renklidir.
Kullanıldığı yerler: Çiçekleri kullanılır. Çiçekleri
açmadan toplanır ve su buharı ile distile
edilerek, hemen uçucu yağ elde edilir. Uçucu yağında
organik asitler, pinen, kâfur, camphen vs. gibi
maddeler bulunur. Lavanta çiçeği, kuvvet verici,
idrar söktürücü ve romatizmaya karşı çay hâlinde
kullanılır. Çok iyi bir koku vericidir. Hâricen
yatıştırıcı olarak da kullanılır. Parfümeri sanâyiinde
kullanılan önemli bir bitkidir. Lavanta çiçeğinin bir
türü olan Lavandula stoechas, Karabaş olarak bilinir.
(Bkz. Karabaşotu)