LESOTHO

LESOTHO
DEVLETİN ADI…………… ….. …Lesotho Krallığı
NÜFÛSU………………… ……. ……………..1.854.000
YÜZÖLÇÜMÜ……………… ….. …30.355 km2
BAŞŞEHRİ…. ……. …….. …………………Maseru
RESMÎ DİLİ……………………….İngilizce-Sesotho
DÎNİ……. …. ……………… ……Hıristiyan, Animist
PARA BİRİMİ…… ………..Güney Afrika randı
Afrika kıtasında etrâfı tamâmen Güney Afrika
Cumhûriyeti ile çevrili bağımsız bir krallık.
Güney Afrika Cumhûriyeti topraklarının ortasında
kurulmuştur. Güney-kuzey doğrultusunda en geniş
yeri ortalama 515 km, batı-doğu doğrultusunda
en geniş yeri ise 432 kilometredir.
Târihi
Lesotho ilk olarak 19. yüzyıl başlarında, Zulu ve
Matabete kabîlelerinin akmlanyla dağıtılan kabilelerin
geri kalanlarını birleştirmeyi başaran, Moshesh
isimli bir başkanın liderliğinde târih sahnesinde göründü.
Boer çiftçilerinin 1868 yılındaki korkunç saldırısı
üzerine, Moshesh İngiliz himâyesini kabûl etti.
1884 târihinden îtibâren İngiltere tarafından Basutholand
ismiyle idâre edildi. 1959 yılında ülke,
içişlerinde bağımsız oldu. Bu yıldan sonra ülkenin büyük
politik grupları, şiddetli bir bağımsızlık mücâdelesine
başladılar. Bu mücâdelelerin sonunda, 4
Ekim 1966’da Lesotho, istiklâle kavuştu. Aynı sene
17 Ekim’de Birleşmiş Milletlere kabul edildi. Lesotho
aynca, İngiliz Milletler Cemiyetinin de bir
üyesidir. Güney Afrika Cumhûriyeti kendi topraklan
içindeki ülkenin kontrolünü kolaylıkla sağlayacağı
için, Lesotho’nun bağımsızlığını tanıdı. 1986 Ocağında
askerî bir darbe ile Tümgeneral Justin Metsinolekhaya
ülkenin yönetimini elegeçirdi. Askerî yödönüşün ilk adımı olan genel seçimlerin Kasım
1993’te yapılmasını kararlaştırdı ise de, bu tarihte yapılamıyan
seçimler ileri bir zamana ertelendi.
Fizikî Yapı
30.355 km2 lik bir yüzölçüme sâhip olan Lesotho,
iki bölgeye ayrılır: Batıdaki düz arâziler
bölgesi ve doğudaki engebeli dağlık bölge.
Batı kesimindeki düz arâziler, deniz seviyesinden
yaklaşık 1200 m yüksekliktedir. Buradaki
topraklar, erozyonla ciddî bir şekilde aşınmıştır.
Doğudaki engebeli dağlık bölgede, 3.350 metreye
kadar yükselen Drakensberg Sıradağları uzanır.
Bu dağlardan, Güney Afrika’nın en büyük nehirleri
olan Tugela ve Orange nehirleri doğar. Bu
nehirler, ülkenin sınırlarını aştıktan sonra Güney
Afrika Cumhûriyeti topraklarını sulayarak, Atlas
Okyanusuna dökülür.
Ülkenin Kuzeydoğu kesimindeki yüksek yaylada,
ülkenin en yüksek dağı olan Thabana Nitlenyana
(3.482 m) vardır.İklim
Düz arâzilerde sıcaklık yazın 32°C ile kışın –
7°C arasında değişir. Dağlık bölgede sıcaklık farkı
daha da büyük olup, kışın sıcaklık ekseriyâ –
16°C’a kadar düşer ve şiddetli kar yağışları görülür.
En çok ekim ve nisan ayları arasında yağmur
yağar. Değişiklikler arz eden yağış miktarı ortalaması,
yılda yaklaşık 700 mm’dir. Ülkede arasıra
vâki olan kuraklıklar, bâzı bölgelerde ağaçların
tamâmen kesilmesinin sonucudur.
Tabiî Kaynaklar
Küçücük bir ülke olan Lesotho, tabiî kaynaklar
bakımından fakirdir. Dağlık arâzilerde, kontrolsuz
ağaç kesimi ve keçi gibi hayvanların yetiştirilmesi,
ülkeyi bitki örtüsünden mahrum bırakmış
ve çok ağaçları ve fundalıkları yok etmiştir.
Elmasın dışında işletilebilecek mâden yatağı bilinmemektedir.
Nüfus ve Sosyal Hayat
1.854.000 nüfûsa sâhib olan Lesotho halkının
büyük çoğunluğunu Basotholar (% 99) meydana
getirir. Ülkede az da olsa bir miktar AvrupalI,
melez ve Asyalı bulunmaktadır. Nüfus yoğunluğu
km2 başına 42 kişidir. Lesotho halkının çoğu,
yılda 3 ilâ 9 ay Güney Afrika mâdenlerinde çalışır.
Herhangi bir zamanda 120.000 ilâ 200.000
Lesotholu ülkesinde değildir. İşçilerin dışarıda
çalışması gençleri öğretimden mahrum bırakmakta,
âile hayâtını yıkmaktadır. Nüfûsun % 75’i Hıristiyan,
kalanı Putperesttir.
İlkokullardaki çocuk yüzdesi bakımından Afrika’da
en yüksek orana sâhip olan, okuma-yazma
oranı % 50 ilâ % 55 arasındadır. Eğitim ve öğretim,
devlet tarafından sağlanır. Yüksek tahsil, başşehir
Maseru’nun 20 km uzağında bulunan Roma
şehrindeki üniversitede yapılır. Üniversitede okuyan
öğrenci sayısı 300 civârmdadır. İngilizce ve
Lesotho iki resmî dil olup, yerliler Lesotho lisanını
konuşur.Siyâsî Hayat
4 Ekim 1966’da istiklâline kavuşan Lesotho,
kralın geniş yetkilere sâhip olduğu anayasal monarşi
ile yönetilir. Yasama meclisi; kral, senato
ve millet meclisinden meydana gelir. Senato, 22 tâne
esas ve 11 tâne kral tarafından tâyin edilen
üyelerden müteşekkildir. Millet meclisi genel seçimle
beş yıl için seçilen 60 milletvekilinden ibârettir.
1986’da bir darbe ile başa geçen askerî yönetim
bütün yetkileri elinde tutmaktadır. Lesotho,
İngiliz Milletler Cemiyetine (Commenwealth) ve
Birleşmiş Milletler Teşkilatına üyedir.
Ekonomi
Lesotho’nun ekonomisi, tarım ve hayvancılığa
dayanır. Nüfûsun büyük bir kısmı tarımla uğraşır.
Buğday, mısır, süpürgedarısı yetiştirilen belli
başlı tarım ürünleridir. Ekonomide büyük yeri
olan hayvancılık da ülkede yapılmaktadır. Hayvan
olarak koyun, keçi ve sığır yetiştirilir. Ülke topraklarının
ancak 2.600 km2lik bir kısmı tarıma elverişlidir.
Toprak erezyonu, devamlı bir problem
olmaktadır.
Ülkede sanâyi yok denecek kadar azdır. Mum
fabrikası, et konserve fabrikası, soğuk hava depoları
gibi küçük sanâyi tesisleri vardır. Ticaret ve
sanâyide Amerikan sermâyesi önemli bir rol oynar.
Lesotho ticâretin büyük çoğunluğunu ekonomik
bakımdan bağımlı olduğu Güney Afrika Cumhuriyeti
ile yapmaktadır. İhraç ürünlerinden darı,
elmas ve hayvansal ürünler ya Güney Afrika Cumhûriyetine
veya bu ülke yoluyla başka ülkelere
satılır. İthâlatını da aynı şekilde sağlamaktadır.
Engebeli arâzi ulaşım ve nakliyatı zorlaştırmaktadır.
Ülkenin büyük kesiminde yük hayvanları,
hâlâ tek nakliye vâsıtasıdır. Atlılara mahsus
2.575 km’lik yol vardır. Karayollarının uzunluğu
2.081 km’dir. Havayolu ve demiryolu ile de küçük
çapta ulaşım yapılmaktadır.