Lindgren, Waldemar

(d. 14 Şubat 1860, Kalmar, İsveç – ö. 3 Kasım 1939, Brighton, Massachusetts, ABD), metal damarlan ve benzeri çökellerin, üstten sızan sularca değil, alttaki erimiş kayaçtan kaynaklanan sıcak çözeltilerce oluşturulduğunu açığa çıkaran İsveç asıllı ABD’li jeolog.
1883’te ABD’ye göç eden Lindgren, 1884-1912 arasında ABD Jeolojik ./yaştırma Ku-rumu’nda çalıştı. Batı eyaletlerindeki cevher yataklan üzerinde yaptığı araştırmalar sonucunda, cevher oluşumunun fiziksel ve kimyasal koşullarını büyük bir duyarlılıkla belirledi. Pek çok mineralin volkanik kaynağım saptadı, cevherlerin çökelme ve bazı minerallerin başka minerallerce omatılması süreçlerim açığa çıkardı.
1913’te, cevher yataklarının magma kökenli ayrılmalar (segregasyon damarlan), değme başkalaşımı (kontak metamorfizma) çökelle-ri, pegmatitier, farklı basınç ve sıcaklık koşullarına sahip (hipotermal, mezotermal, epitermal) damarlar ve damar benzeri çökel-ler ve tortul çökeller biçiminde ayrılmasına dayalı bir sınıflandırma sistemi geliştirdi.
1911’de Jeolojik Araştırma Kurumu’nun baş jeologluğuna getirildi, bir süre sonra da Cambridge’deki Massachusetts Teknoloji Enstitüsü’nde iktisadi jeoloji profesörü oldu ve enstitünün jeoloji bölümünün başkanlığım üstlendi. Toplam 200’e yakın kitap ve makale yayımlayan Lindgren’in Mineral Deposits (4. bas., 1933; Mineral Yataklan) adlı yapıtı, alanının temel başvuru kitabı durumuna geldi.
Lindi 6
Lindi, Tanzanya’nın güneydoğusunda il. Doğuda Hint Okyanusu, güneyde Mtwara, batıda Ruvuma ve Morogoro, kuzeyde Pwani illeriyle çevrilidir. 1974’e değin Mtwara ilinin kuzey kesimi de Lindi iline bağlıydı.
16. yüzyılın başında bölgeye yerleşen Portekizliler, kısa sürede kıyı bölgesini ve bölge ticaretini denetim altına aldılar. 1870’lerde misyonerler Lindi ve Masasi. kentlerinin çevresinde merkezler kurdular. İngiltere’yle Almanya arasında 1885’te imzalanan bir antlaşmayla bütün Tanganika topraklan Alman protektora yönetimi altına girdi. 1905’te Almanlara karşı patlak veren Maji Maji ayaklanması kısa sürede bastırıldı. 1914’te I. Dünya Savaşı’mn başlamasının ardından Almanlara karşı saldırıya geçen İngilizler bölgeyi işgal etti. II. Dünya Sava-şı’nın sona ermesiyle bölge siyasal bir uyanışa sahne oldu ve Afrikalıların savaş sonrası düzenin kuruluşunda söz sahibi olma talepleri güç kazandı. Tanganika 1961’de bağımsızlığını ilan ettiğinde, Lindi bu ülkenin şuurları içinde yer alıyordu. 1964’te Zengibar ve Tanganika’nın birleşe-rek Tanzanya’yı oluşturmalarından sonra Tanzanya’nın ili oldu.
Lindi topraklarının bir bölümü kıyının iç kesimlerinde, bir bölümü de güneydoğu platosunda yer alır. Kıyıdaki tepelerin çoğunun yüksekliği 350 m’yi geçmez.
İç bölgede arazi batıya doğru yükselerek yaklaşık 800 m yükseldiğindeki bir platoya dönüşür. Değişik yönlere akan akarsular tarafından parçalanmış olan yüzey, başta adatepeler olmak üzere, birbirinden çok farklı oluşumlar sergiler. Bitki örtüsü ot, kamış ve sazlardan oluşur; kıyıda mangrov bataklıkları, platoda ise odak ve ağaçlıklar yer alır. Tarım ürünleri arasında kaju, sisal, yağlı tohumlar, dan, pirinç, hindistancevizi ve manyok sayılabilir. Nüfusun büyük bölümü açık deniz balıkçılığıyla uğraşır. Sanayi ürünleri öğütülmüş hindistancevizi, un, sisal, halat ve ipler, bitkisel yağlar, kurutulmuş ve tuzlanmış balıktır. Ayrıca tuz ve mika çıkarılır. İl merkezi Lindi karayoluyla Nachingwea ve Dar es-Salaam’a bağlıdır. Nüfus (1988) 646.550.
Lindisfame Adası, kutsal ada olarak da bilinir, Kuzey Denizinin batısında, İngiltere’nin Northumberland ilinin 3 km açığında yer alan tarihsel ada. Yüzölçümü 5 km2’dir. Sular çekildiğinde ortaya çıkan bir yolla karaya bağlanır. Yönetsel olarak Northumberland ilinin Berwick-upon-Tweed ilçesinin bir parçasıdır.
lindisfame Kalesi, Lindisfame Adası, Northumberland
R. Lomas-Bruce Coleman Inc.
Lindisfame Adasının dinsel bir merkez olarak taşıdığı önem, Aziz Aidan’ın Nort-humberlandlılara Hıristiyanlığı benimsetmek amaqyla adada bir kilise ve manastır kurduğu İS 635’e değin uzanır. Adada yazılan ve günümüzde British Museum’da sergilenen Lindisfame İncilleri 7. yüzyıl kitap bezeme sanatının güzel örnekleridir. Dan akınlannın yarattığı tehdit 875’te manastırın terk edilmesine yol açmış, manastırın altıncı piskoposu Aziz Cuthbert’in cesediyle birlikte ıç kesimlere doğru kaçan keşişler, sonradan bugün Durham kentinin bulunduğu yere yerleşmişlerdir. Durham başrahibi ve rahiplerinin 1082’de yeniden kurduğu manastıra 16. yüzyılın sonunda askeri birlikler yerleştirilmiştir.
Adanın verimli güneybatı ucunda yer alan Lindisfame köyü manastırın çevresinde gelişmiş ve günümüzde bir turizm merkezi durumuna gelmiştir. Köyde kıyı koruma ve cankurtaran istasyonları vardır. Nüfus (son sayım) 190.
Lindos ve akropolisi, Rodos
Nezih Başgeten
Lindisfarne İncilleri, 7. yüzyıl sonlarında ya da 8. yüzyılda İrlanda-Sakson üslubunda bezenmiş yazma İncil metinleri. Bugün Londra’da British Museum’da bulunan yazmanın 698-721 arasında Lindisfame piskoposu olan Eadfrith için yazıldığı sanılmaktadır. Northumbria okuluna bağlanan Lindisfame İncilleri, bezeme sanatında klasik öğelerle İrlanda ve Bizans öğelerinin kaynaşmasını temsil eder.
Lindley, John (d. 5 Şubat 1799, Catton, Northumberland – ö. 1 Kasım 1865, Londra, İngiltere), İngiliz botanikçi. Bitkilerde doğal sistemi temel alan sınıflandırmanın oluşumuna katkıda bulunmuştur.
1819’da Londra’ya gitti ve botanik bilgini Sir William Jackson Hooker’m yardımıyla kütüphanede küçük bir iş buldu. 1822’de Bahçecilik Demeği’nin yardımcı sekreterli-
Lindley, 1865
The Mansell Collection
ğini üstlendi. 1830’da İngiltere’deki ilk çiçek sergisini düzenledi. Daha sonra Londra Universitesi’ne bağlı University College’da ilk botanik profesörü oldu ve bu görevini 1860’a değin sürdürdü.
1838’de Londra’daki Kew Botanik Bahçe-si’nde yaptığı çalışmaların sonucunda bahçenin kamulaştırtarak Birleşik Krallık’ın botanik merkezi haline gelmesini sağladı. Orkidelerden derlediği, halen Kew Her-baryumu’nda korunmakta olan bir kuru bitki koleksiyonu oluşturdu. Bahçeciliğin fizyolojik ilkeleri üzerine yazılmış en iyi kitaplardan biri kabul edilen Theory and Practice of Horticulture (1842; Bahçecilikte Kuram ve Uygulama) ve geliştirdiği doğal sınıflandırma sistemine yer verdiği Vegetab-le Kingdom (1846; Bitkiler Âlemi) başlıca yapıttandır.
Lindos, Rodos’un doğu kıyısındaki üç Eski Yunan kent devletinden biri. Danimarkah-lann 1902-24 arasında yürüttükleri ve
1952’de yemden başlattıklan kazılarda ak-ropoliste Dor düzeninde bir Athena tapmağı, bir propylaion ve bir stoa ortaya çıkarılmıştır. Aynca Akdeniz’in birçok yöresinden tapmağa gönderilmiş armağanlann listesini içeren IÖ 99’da tutulmuş kayıtlar ele geçirilmiştir.
Lindsay, Howard ve Crouse, Russel
(sırasıyla, d. 29 Mart 1889, Waterford, New York – ö. 11 Şubat 1968, New York kenti, ABD; d. 20 Şubat 1893, Findlay, Ohio – ö. 3 Nisan 1966, New York kenti, ABD), birlikte yazdıklan komedilerle ve ortak yapımlarla ün kazanan ABD’li tiyatro adamlan.
Lindsay, Crouse’la tanışmadan önce de hem oyuncu hem yönetmen ve oyun yazan olarak hayli deneyim kazanmıştı. Polly of the Circus (Sirkin Papağanı) adlı oyunla 42 hafta süren bir turne gerçekleştirmişti. Crouse’un önceki deneyimi ise gazeteciliğe dayanıyordu, ama iki hafta süreyle oynanan The Gang’s All Here (1931; Bütün Çete Burada) adlı oyun için bir libretto yazmıştı. Aynca 1930’lann başında 19. yüzyıl Amerika’sıyla ilgili nostaljik kitaplar kaleme almıştı.
1933’te bir oyunu kurtarmaya çalışan yapıma Vinton Freedley, Lindsay ve Crouse’ un yeteneklerim birleştirdi. Böyiece başlayan işbirliğinin ilk ürünü Anything Goes (1934; Her Şey Mubah) adlı oyun oldu. En uzun süreyle sahnelenen oyunlan Life With Father’dı (1939; Babamızın Evinde Hayat). Bu oyunda kansı Dorothy Stickney’le birlikte sahneye çıkan Lindsay, borsa simsan
efan baba Clarence Day rolünü oynadı. Ovun 7,5 yıl içinde 3.213 kez sahnelen*. Ludsay ve Crouse 1940’ta Arsenic and Old fmr* adlı oyunun yapımım üstlendiler ve omm büyük başarı kazandı; Türkiye’de de ve Arsenik Kurbanları adlarıyla çok kez sahnelendi. 1946’da State of the (Mon (1945) adlı oyunla Pulitzer Odülü’nü kazandılar. Siyasal karamsarlığı yeren oyu-hb bazı bölümleri güncel olaylara uydur-nk için her gün yeniden yazıldı. Lindsay ve Crouse The Sound of Music’in (1959; Hadi Günler) librettosunu da birlikte yaz-■u- Lindsay’in tiyatro bilgisi ve Crouse’un »■«Hu zekâsı, ikilinin dünya çapında ün kazanmasını sağladı.
Lâdsay, Norman (Alfred William) (d. 23 Şubat 1879, Creswick, Victoria – ö. 29 Kmmn 1969, Sidney, Avustralya), özellikle msal içerikli karikatürleri ve erotik kitap flBstrasyonlanyla ünlü Avustralyah ressam «e romancı.
On altı yaşındayken Melboume’da yayun-hnan bir gazetede çizmeye başladı. 1901’de Yeni Güney Galler’e gitti. Uzun yıllar Sydney Bulletin gazetesinde baş karikatürcü olarak çalıştı. Theokritos, Boccaccio, Casa-aova, Petronius Arbiter ve Rabelais’nin yptianna ve kendi romam The Cautious Amorisfe (Dikkatli Çapkın) yaptığı resminde yaratıcı bir güç, acımasız bir keskinlik «e kaba sayılabilecek bir üslup açıkça •örülüyordu. Genellikle art nouveau anlamayla yapılmış bu resimlemelerin erotik tavası Avustralya’da skandal olarak kabul cdOdi. Aynı biçimde, ilk romam Redheap de (1931) yasaklanmıştı. Lindsay’in başka mutları arasında Saturdee (1933), Pan in me Parlour (1934), Age of Consent (1938; Uyum Çağı) ve The Cousin from Fiji (1945; Fijili Kuzen) sayılabilir.