Iâde, Cari (Paul Gottfried) von

(d. 11 Haziran 1842, Bemdorf, Bavyera – ö. 16 1934, Münih, Almanya), gazların smlaştınimasına yönelik olarak geliştirdiği kesintisiz işlemle soğutma biliminin temelle-
– ‘n atılmasını ve çok düşük sıcaklıklar ile
Ünde, 1932
ı Bilderdienst
çok yüksek vakumlarda yapılan modem fizik araştırmalarının gelişmesini sağlayan Alman mühendis.
1868’de Münih Teknik Universitesi’nin ■akine tasarımı bölümünde profesör yar-«fannsı olarak çahşmaya başlayan Linde, lg74’te metil eterle çalışan soğutucuyu, lg76’da da amonyakla çalışan soğutucuyu geliştirdi. Daha önceleri de bazı soğutucu tinleri geliştirilmişti, ama Linde’nin aygıtla-n duyarlı bir verimlilik hesabına dayalı olarak gerçekleştirilen ilk soğutuculardı.
1895’te sıvı hava üretimi için büyük bir «wk kuran Linde, altı yıl sonra sıvı hayadan saf sıvı oksijeni ayırmak için bir yöntem geliştirdi. Bu yöntem oksijen kullanılan sanayi dallarında hızla benimsenerek yay-gmlaştı.
Lmdegren, Erik (Johan) (d. 5 Ağustos 1910, Luleâ – ö. 31 Mayıs 19681 Stockholm, bveç), 1940’larda gelişen yeni İsveç şiirinin öncülerinden.
Mannerı utan vag (1942, 1946; Çıkışı Olmayan Adam) adlı yapıtı, 1940’larda gelişen şiirin başlangıcım simgeler. Zor —«laylır ve zor çözümlenebilir bir dille yağılmış bu şiirler, çağdaş insanlığın saçma-hUanna ve ürkütücü yönlerine ışık tutması takımından önemlidir. Lindegren’in ayrıca Kari Vennberg’le birlikte hazırladığı, 40-mMyrik (1940’lann Şiiri) adlı bir şiir antolojisi vardır. Antoloji, 1940’lann düşüncesini *e ruh halini yansıtan 20’yi aşkın genç şairin «pıtlarına yer verir. Lindegren’in çağdaş İsveç şiiri üzerinde etkili olan öteki kitapla-n, Sviter (1947; Süitler) ve Vinteroffer’diı (1954; Kış Kurbanı).
Lindegren, İsveç diline yaptığı çevirilerle de tanınır. Bunlar arasında, Ehot’tan Mur-der in the Cathedral (Katedralde Cinayet), Shakespeare’den Hamlet, Saint-John Perse, Éluard ve Valéry’den şiirler, William Faulkner ve Graham Greene’den romanlar yer alır.
linripmann. (Cari Louis) Ferdinand
von (d. 12 Nisan 1852, Hannover – ö. 1 Mart 1939, Münih, Almanya), tt sayısının «fon (transandantal) olduğunu, yani rasyonel katsayılı herhangi bir cebirsel denklemi sağlamadığım kanıtlayan Alman matematikçi. Bu kanıtla, dairenin pergel ve cetvel yardımıyla kareleştirilmesine (belirli bir daire ile aynı alana sahip bir karenin çizilmesi) yönelik klasik Yunan probleminin çözümsüz olduğu açığa çıkmıştır.
1883’te Königsberg Üniversitesinde (bugün Kaliningrad Devlet Üniversitesi) matematik profesörü olan Lindemann, 1893’te de Münih Üniversitesine geçti. Matematik çalışmalarını temel olarak geometri ve çözümleme üzerinde yoğunlaştırdı. Ünlü kanıtım 1882’de “Über die Zahl ir” (tt Sayısı Üzerine) başlıklı makalesinde yayımladı.
Lindenthal, Gustav (d. 21 Mayıs 1850, Brünn, Avusturya – ö. 31 Temmuz 1935, Metuchen, New Jersey, ABD), Avusturya asıllı ABD’li inşaat mühendisi. New York kentinde East Irmağı üzerindeki Hell Gate Demiryolu Köprüsü’nü tasarlamıştır. Avusturya ve İsviçre’de çalıştığı sürede demiryolu ve köprü yapımı üzerinde deneyim kazandıktan sonra, 1871’de ABD’ye göç etti. 1874-77 arasında Philadelphia 100. Yıl Fuan’nın kuruluşunda inşaat mühendisi olarak çalıştı ve daha sonra Pittsburgh’a giderek demiryolu ve köprü inşaatlarında danışmanlık etti.
1890’da New York kentine taşındı ve 1902-03 yıllarında köprüler komisyonu üyeliği yaptı. Mart 1917’de açılan Hell Gate Demiryolu Köprüsü’nün tasarımım ve danışmanlığını yürüttü. 298 m uzunluğundaki Hell Gate Demiryolu Köprüsü o yıllarda dünyanın en uzun çelik kemerli köprüsüy-dü. East Irmağı üzerindeki Queensboro Köprüsü’nü de tasarlayan Lindenthal, Hudson ve East ırmaklarının altından geçen demiryolu tünellerinin danışmanlığını yaptı.
Lindet, Jean-Baptiste-Robert (d. 1743, Bemay – ö. 17 Şubat 1825, Paris, Fransa), 1793-94 arasındaki Jakoben diktatörlüğü döneminde Fransa’yı yöneten Kamu Güvenliği Komitesi’nin üyesi.
1789’da Devrim başladığında Bemay’da varlıklı bir avukattı. Ekim 1791-Eylül 1792 döneminde Yasama Meclisi’ne seçildi. Daha sonra bu meclisin yerini alan Konvansi-yon’a girdi. Kral XVI. Louis’nin yargılanması sırasında, Louis’nin karşıdevrimci “suçlan” üzerine bir rapor hazırlayarak (Aralık 1792) çoğunlukla birlikte kralın ölüme mahkûm edilmesi yönünde oy kullandı (Ocak 1793). 6 Nisan 1793’te, birinci Kamu Güvenliği Komitesi’nin üyeliğine seçildi. Montagnard’ların yanında yer alarak, büyük Avrupa devletlerine karşı girişilen savaşta cumhuriyetin yaşatılabilmesi için, ekonominin sıkı biçimde denetlenmesi gerektiğini savundu. Ilımlı Jironden üyelerin 2 Haziran’da Montagnard’larca Konvansiyondan atılmasını destekledi. 10 Temmuz’da Jakobenlerin ağırlıkta olduğu ikinci Kamu Güvenliği Komitesi’ne seçıl-
Ekimde orduya yiyecek ve askeri malzeme sağlamakla görevli Merkezî Gıda Komitesi’nin yönetimim üstlendi. Kurduğu etkin bürokratik aygıtla, kısa sürede tanm ve sanayi mallanmn üretimiyle dağıtımının büyük bölümünü düzenlemeye başladı. Gene de, temelde ılımlı bir çizgi izleyerek ekonomideki denetimlerin zamanla kaldırılması gerektiğini savundu; karşıdevrimcilere karşı terör uygulanmasına karşı çıktı ve Paris’in aşağı sınıflarının isteklerim dikkate almadı. Komitede genellikle Robespierre’in karşıtlanm desteklemekle birlikte, 9 Ther-midor’da (27 Temmuz 1794) Robespierre’in devrilmesiyle sonuçlanan darbeye katılmadı. Darbeyi izleyen Thermidor gericiliği döneminde Kamu Güvenliği Komitesi’nden aynldı (Ekim 1794). Direktuvar yönetimince Haziran 1799’da maliye bakanlığına getirildiyse de kasım ayında Napolöon’un ıkti-dan ele geçirmesi üzerine siyasetten çekildi. Yaşamının geri kalan bölümünde Paris’te avukatlık yaptı.
5 Lindgren, Waldemar
Lindgren, Astrid (d. 14 Kasım 1907, Vimmerby, İsveç), çocuk kitaplanyla ünlü İsveçli yazar.
Lindgren ününü, 1945’te yayımlanan Pippi Lângstrump’la kazandı. Kitap, Pippi’nin başkişisi olduğu üç kitaplık bir dizinin ilkiydi Atı ve maymunuyla yalnız yaşayan, büyük bir fiziksel gücü olan bu zengin ve tuhaf giyimli kız, günlük yaşamın kurallarına bağlı kalmayışıyla çocuklann özgürlük ve güçlülük düşlerini simgeüyordu. Lind-gren’in çok tutulan bir başka karakteri, 1970’te ikinci kitabı yayımlanan Emil in Lönneberga (1963) dizisindeki Emil’di. Yüzyılın başında Lindgren’in doğduğu yörede yaşayan Emil de başma buyruk davranan, doğayla iç içe yaşayan bir çocuktu. Lindgren’in öbür tanınmış karakterleri, 1940’larda ve 1950’lerde yayımlanan üç kitaplık bir dizide anlattığı Bullerbyn’lü çocuklar ve manzum öyküsü Nils Karlsson-Pyssling’de (1949) anlattığı, düş ürünü yaratıklardan oluşan dünyasında tek başına yaşayan Nils’ti. Lindgren Mio, min Mio (1954; Benim Miom, 1991) ve Bröderna Leionhjarta (1973; Aslan Yürekli Kardeşler) adlı yapıtlarında bu kez halk kültürünü başarıyla işledi.
Lindgren’in aldığı başlıca ödüller, Nils Holgersson Plaketi (1950), Hanş Christian Andersen Madalyası (1958) ve İsveç Akademisinin verdiği altın madalyadır (1971). Pippi Lângstrump dizisi Türkçede Pippi Uzun Çorap Issız Köşkte (1975, 1991), Pippi Uzunçorap Korsan (1976, 1991) ve Pippi Uzunçorap Cincin Adasında (1979, 1991) adlanyla üç cilt olarak, aynca değişik yayınevleri tarafından farklı adlarla yayımlanmıştır. Lindgren’in Türkçede yayımlanan öteki yapıtları arasında, Şamatalı Köy (1946, 1990), Biz Köy Çocukları (1968), Yaramaz Fatoş (1979), Madita (1982) ve Haydutsuz Orman (1991) yer alır.