inrinhlj Erik Robert

(d. 21 Kasım. 1891, Stockholm – ö. 6 Ocak 1960, İsveç), isveçli iktisatçı. 1920’lerin sonlarıyla 1930’lann başlarında, Knut WickseU’in öne sürdüğü makro iktisat kuramım geliştiren ünlü “Stockholm iktisat okulu”nun üyelerindendir.
Lund, Gothenburg ve Uppsala üniversitelerinde görev yaptı (1942-60). Çok sayıda yapıtı yayımlandı. İngilizcedeki başlıca kitabı Money and Capital (1939; Para ve Sermaye) dışında çalışmalarının çok küçük bir bölümü İngilizceye çevrildiğinden yeterince tanınmadı. En önemli başarısını iktisatta dizi analizinin kullanımına öncülük ederek kazandı. WickselTin birikimli enflasyon süreci çözümlemesinden kaynaklanan bu analiz yöntemi, ex ante (planlanan) ve ex post (gerçekleşen) tasarruf ve yatırım kavramlarım geliştirmesinde Gunnar Myrdalı etkiledi.
Öteki İsveçli iktisatçılarla birlikte daha sonra, J. M. Keynes’in The General Theory of Employment, Interest and Money adlı yapıtında geliştirdiği birçok görüşün öncüsü oldu. Wicksell’in görüşlerinden yola çıkarak vergilemede yararlanma ilkesini geliştirdi. Bu konudaki görüşlerim içeren Gerechtig-keit der Besteuerung (1919; Vergilemede Hakkaniyet) adlı yapıtı, R. A. Musgrave aracılığıyla geniş ölçüde tanındı. Avusturya iktisat okulunca geliştirilen sermaye kuranıma WickselTin yaptığı katkıları sürdüren T inHahl genel geçerliği olacak iktisadi muhasebe sistemlerinin geliştirilmesine de ilgi gösterdi. Ayrıca geür ve fiyatlar konusunda istatistiksel incelemeler yaptı.
Lindau, Almanya’nın güneyinde, Bavyera eyaletinde (Land) kent. Friednchshafen in güneydoğusunda, Konstanz Gölündeki (Bodensee) bir adada yer alır. Karaya iki köprüyle bağlıdır. Bugün kentin bulunduğu yerde Romalılar döneminde Tiberii adlı bir karargâh, 810’da ise bir Benedikten manastın kuruldu. 12. yüzyılda tahkim edilen Lindau, 1275’te özgür imparatorluk kenti oldu ve İtalya’dan gelen ticaret yolu üzerinde zengin bir ticaret merkezi durumuna geldi. Manastır topraklan 1466’dan 1802’ye değin Kutsal Roma-Germen İmparatorlu-ğu’nun kiliseye bağlı bir prensliğiyken 1802’de kiliseden bağımsızlığını kazandı. 1804’te’ Avusturya egemenliği altına giren
kent, ertesi yıl Bavyera’ya geçti. Gölün kuzey kıyısındaki “Bahçe Kent” 1922’de Lindau’ya bağlandı. Ortaçağa ve barok döneme özgü görünümünü günümüzde de koruyan kentteki önemli yapılar arasında 1578’de yeniden düzenlenen eski belediye binası (1422-36), eski manastır kilisesi (1751), St. Stephan Kilisesi (1180) ve küçük limanın girişindeki 19. yüzyıldan kalma bir Bavyera aslanı heykeü sayılabilir. Ünlü bir sayfiye yeri ve yaz turizmi merkezi olan Lindau, aynı zamanda bir gümrük noktasıdır. Limandan Avusturya ve İsviçre’ye vapur seferleri düzenlenmektedir. Nüfus (1989 tah.) 23.699.
Lindbergh, Charles A(ugustus) (d. 4
Şubat 1902, Detroit – ö. 26 Ağustos 1974, Maui, Hawaii, ABD), Atlas Okyanusunu tek başına ve kesintisiz bir uçuşla geçen ABD’li pilot.
Çocukluğunun ilk yıllan Minnesota’dakı Little Falls’da geçti. Daha sonra babası Kongre’de Minnesota 6. Bölge temsilcisi olunca 10 yıl boyunca ailesiyle birlikte
Undbergh, 1927
Library of Congress, Washington, D.C.
Washington, D.C.’de yaşadı. İki yıl Madi-son’dakı Wisconsin Üniversitesi’nde okuduysa da, havacılığa olan büyük ilgisi nedeniyle öğrenimini yanda bırakarak, Lincoln’ da (Nebraska) bir uçuş okuluna girdi. Daha sonra, I. Dünya Savaşı’ndan kalma bir “Curtiss Jenny” uçağı satın alarak Orta ve Güneybatı eyaletlerinde gösteri uçuşlan yaptı. 1924-25 arasında Texas’ta, bir askeri uçuş okulunda eğitim gördü; 1926’da posta pilotu olarak St. Louis’den (Missouri) Chicago’ya uçuşlar yapmaya başladı. New York-Paris arasında hiç durmadan yapılacak ilk uçuş için 25 bin dolar ödül konduğunu öğrenince, bu uçuşu yapabilmek için St. Louis’li bir grup işadamından mali destek sağladı. 20 Mayıs 1927’de “Spirit of St. Louis” adlı monoplam (tek kanatlı uçak) ile New York’tan hareket etti. 33,5 saatlik bir uçuştan sonra, 21 Mayıs’ta Paris’e ulaşmayı başardı. Bir gün içinde Atlas Okyanusunun her iki yakasında kahraman oldu ve dünya çapında ün kazandı. Ardından Avrupa ve Amerika’da bir dizi dostluk uçuşu yaptı.
1929’da, Meksika’da ABD büyükelçisinin kızı Anne Morrow ile tanışıp evlendi ve onunla birlikte dünyanın birçok ülkesine uçuşlar yaptı. Bu dönemde, Transcontinental Air Transport ile Pan American Air-ways’in teknik danışmanlığını da yürüttü ve birçok rotanın belirlenmesinde uçuş personeline öncülük etti.
Mart 1932’de Lindberghlerin iki yaşındaki oğlu Charles Augustus Lindbergh, Jr. New Jersey’deki Hopewell yakınlarında kaçınla-rak öldürüldü. Lindbergh’in dünya çapındaki ünü nedeniyle 1930’lann en çok konuşulan olayı olan bu cinayet, Nisan 1936’da
Bruno Richard Hauptmann suçlu bulunup idam edilinceye değin güncelliğini korudu.
Bu olaylar yüzünden Lindberghler ABD den ayrılarak Fransa’da yaşamaya başladılar. Lindbergh 1936’da Almanya’daki havacılık merkezlerini gezdikten sonra, dünyayı Nazi Almanyası’nın hızla gelişen hava gücüne karşı sürekli olarak uyardı. 1938’de Alman hükümetinin kendisine bir nişan vermesi birçok eleştiriye neden oldu. Ülkesine döndükten sonra da ABD’nin II. Dünya Savaşı’nda tarafsız kalmasını savunan konuşmalar yapması, Başkan Franklin D. Roosevelt tarafından kamuoyu açıkla-malan ile eleştirilince, Lindbergh Nisan 1941’de Hava Kuvvetleri Yedek Birlikle-ri’ndeki görevinden istifa etti.
Ama ABD savaşa şirince, önce Ford Motor Company ile United Aircraft Corpo-ration’a danışmanlık yaparak savaş çalışma-lanna yardıma oldu; ardından Büyük Ok-yanusta 50’den fazla uçuşa katılarak askeri görev de aldı. II. Dünya Savaşı’mn sonunda ABD Deniz Kuvvetleri’nin verdiği teknik bir görevle Avrupa’ya giderek Alman havacılığındaki gelişmeleri inceledi.
Savaştan sonra ailesiyle birlikte Connecticut ve Hawaii’de sakin bir yaşam süren Lindbergh, Pan American World Airways, Inc. ve ABD Savunma Bakanhğı’nda danışmanlık yapmayı sürdürdü. Aynca Ulusal Havacılık Danışma Komitesi’nde (NACA) ve başka havacılık kuruluşlannda görev aldı. 1927’de Kongre’nin özel bir yasayla verdiği Onur Madalyası’nın dışında birçok unvan ve ödül kazandı. 1954’te Başkan Dwight D. Eisenhower tarafından Hava Yedek Kuvvetleri’ne tuğgeneral olarak atandı. Bu arada çeşitli kitaplar yazdı. Atlas Okyanusunu geçişini anlatan Spirit of St. Louis (1953; Kahramanlık Ruhu, 1957) ile Pulitzer Ödülü kazandı. Öteki kitaplan We (1927; Biz), Of Flight and Life (1948; Uçuş ve Yaşam), Fransız cerrah ve biyolog Alexis Carrel ile birlikte yazdığı The Culture of Organs (1938; Organ Kültürleri) ve 1938-45 arasında tuttuğu notlan içeren Wartime Journals’dn (1970; Savaş Günlüğü).
Lindblad, Bertil (d. 26 Kasım 1895, Örebro – ö. 26 Haziran 1965, Stockholm, İsveç), gökadalann yapısı ve devinimi üzerine kuramsal çalışmalar yapan ve uzak yıldızların mutlak kadirlerinin (uzaklıktan bağımsız olarak gerçek parlaklık) belirlenmesi yöntemlerine katkıda bulunan İsveçli astronom.
Bir süre Uppsala Gözlemevi’nde asistan olarak çalışan Lindblad daha sonra Stockholm Gözlemevi’ne atandı ve 1925-65 arasında bu gözlemevinin yöneticiliğini yaptı. 1931’de gözlemevinin Saltsjöbaden ya-kınlanndaki yeni yerine taşınmasını sağladı ve donanımlannı yeniledi.
1920’lerin başlannda HollandalI astronom Jacobus C. Kapteyn ve başka astronomlaı yürüttükleri istatistiksel çalışmalar sonucunda yıldızların genel olarak uzayda iki at doğrultudan biri üzerinde hareket ettiğim belirlemişlerdi. 1926’da Lindblad, yıldız akıntısı olarak adlandınlan bu olgunun Samanyolu Gökadası’nın kendi merkezi çevresindeki bir düzlem üzerinde dönme etkisinden kaynaklandığım başarılı biçimde açıkladı ve böylece gökadanın döndüğüne ilişkin ilk önemli kanıtı ortaya koyan astronom oldu. Bu kuram kısa bir süre sonra HollandalI astronom Jan Oort tarafından kesin biçimde kanıtlandı.
Lindblad aynca uzak yıldızların mutlak kadirlerinin yıldız tayfına (ışığın özgün tekil dalgaboylan) dayalı olarak belirlenmesi ça-hşmalanna öncülük etti. Kendi tayf sınıflandırma sistemini de geliştiren Lindblad,
ta sistemden yararlanarak pek çok uzak jridızm mutlak kadrim ve buradan da bu andızların Yer’den uzaklığım ve geçiş hızım kfirledi.
Lindblad 1948-52 arasında Uluslararası Astronomi Birliği’nin (IAU) başkanlığım yemiştir.