MAXWELL, James Clerk

MAXWELL, James Clerk; Elektromagnetizma
teorisini geliştiren İskoçyalı fizikçi. 13 Haziran
183l’de İskoçya’nın Edinburg şehrinde doğdu.1841-47 arasında Edinburg Akademisinde öğrenime
başladı. İlk İlmî makâlesi henüz 14 yaşındayken
yayınlandı. Makale çiviler ve iplik aracılığı ile çizilebilen
oval eğriler hakkında idi. 1847’de Edinburg
Üniversitesine giren Maxwell, 1850’de Cambridge
Üniversitesine geçti ve bu üniversitenin Trinity Collage
bölümünden Matematik dalında sınıf İkincisi
olarak mezun oldu. Cambridge’de okurken yayınladığı
bir makâlede esneklik teorisinin aksiyomatik
temellerini attı. Geometrik optik alanındaki bir makâlesi
ile de ileride balık gözü merceğin bulunmasına
yol açacak ilkeleri ortaya koydu.
Maxwell, 1855’de Trinity Collage’da öğretim
üyesi oldu. Babasının sağlığının bozulması üzerine
İskoçya’ya döndü. Ertesi sene Aberdeen’deki
Marischal Collage’de tabiat felsefesi profesörü
oldu 1860. Kadrosuzluk yüzünden bu okuldan ayrılan
Maxwell, Londra’daki Kings Collage’da tabiat
felsefesi profesörlüğünü kabul ederek İngiltere’ye
gitti. Bu okuldayken elektromanyetizma konusunda
iki önemli makâle yayınladı. 1861’de Royal
Society’nin üyeliğine seçildi. İlmî çalışmalarına daha
fazla vakit ayırmak için 1865’de Kings Collage’daki
vazifesinden ayrılarak İskoçya’daki mâlikânesine
yerleşti. Altı yıllık bir çalışma neticesinde
elektromanyetizma teorisi üzerindeki meşhur eserini
hazırladı. 1873’te yayınlanan bu eserinde, o güne
kadar bulunmuş olan elektrik ve manyetizma
konularını sistemli bir bütünlük içinde matematikî
bir yapıya kavuşturdu. Değişken elektrik ve
manyetik alanların birbirlerinden ayrı olarak var olmayacağını
gösterdi, elektromanyetik alan ve dalga
kavramlarını geliştirdi ve ışığın da bir elektromanyetik
dalga olduğunu belirterek; elektrik, manyetizma
ve optiği tek bir temele oturttu.
Maxwell, 1871’de Cambridge Üniversitesinde
yeni kurulan Covendis Deneysel fizik Kürsüsü
profesörü ve kurulan laboratuvarın yöneticisi olarak
öğretim hayâtına döndü. 1879’da hastalanarak
öldü ve İskoçya’nın Parton köyündeki kilisenin
bahçesine gömüldü.Maxwell, gazların kinetik teorisi üzerindeki
çalışmaları ile de fiziğe önemli katkıda bulunmuştur.
Gazların; her doğrultuda ve her hızda hareket
eden, birbirleriyle ve gazın içinde bulunduğu
kabın çeperiyle çarpışmaları tam esnek olan
moleküllerden meydana geldiği teorisinden ortaya
çıkan Maxwell, ihtimal ve istatistik yöntemlerini
kullanarak bir gazdaki moleküllerin hız dağılımını
tespit etme problemini çözdü. Bu durum,
AvusturyalI fizikçi Boltzman’ın 1871 ‘de bu teoriyi
daha da geliştirmesiyle günümüzde Maxwell
Boltzman’ın dağılımı kânunu olarak bilinmektedir.
Yine Maxwell’in geliştirdiği ve gazların ısı, entropi,
basınç ve hacimlerine bağlı olarak termodinamik
fonksiyonlarını ifâde eden dört eşitlikse günümüzde
Maxwell bağıntıları olarak bilinir.