METROBÜS’TEN ÖNCE TROLEYBÜS VARDI!..
İtanbul trafiğindeki yerini alan metrobüs, birçok eleştirileri de beraberinde getirdi. Ama İstanbul metrobüsle tanışmadan önce 60’lı yıllarda troleybüs ile tanışmıştı.
Toplu ulaşımın yaygın bir şekilde kullanılmaya başlandığı İstanbul’da 19. yüzyılda tramvaylar ihtiyaca cevap verebiliyorken, 1960’lı yıllara gelindiğinde raylı sistem, devamlı göç alan İstanbul’un ihtiyacını karşılamakta artık yetersiz kalmaya başlamıştı. Daha doğrusu raylı sistem gelişti- rilmediği ve bir o kadar da modern teknolojiye uygun hale getirilmediği için yetersiz kalmıştı.
Dünyada İlk Troleybüs
Dünyada ilk troleybüs denemesi 1882’de Berlin’de gerçekleştirildi. 1900’lii yıllarda Almanya, Fransa, İtalya ve Orta Avrupa’da troleybüs yapımına başlandı. Troleybüs, 1930’larda Avrupa ve Amerika’nın birçok şehrinde şehir içi yolcu taşımacılığında kullanıldı. Daha sessiz çalışması, dumanı olmaması ve çabuk hızlanması gibi özellikleri sebebiyle sonraki yıllarda diğer Avrupa ülkelerinde de troleybüs kullanımı yaygınlaştı.
Ülkemizde ilk Troleybüs
İlk troleybüs hattı olarak Topkapı-Eminönü hizmete açılmış ve zamanla 100 adet troleybüs ile hizmet sahası genişletilmişti.
ülkemizde ilk troleybüs hattı 1947’de Ankara’nın Ulııs ve Bakanaklar semtleri arasında tesis edildi. 1954’te İzmir, 1961’de de İstanbul’da şehir içi اtaşımacılığında kullanıldı. Trafik yoğunluğunun artışı sebebiyle 1984’te istiuıbul’da, 1986’da da Ankara’da tamamen ulaşımdan kaldırıldı.
Bunun üzerine otobüse göre daha ekonomik olacağı düşünülerek şehir içi ulaşımda yaygın olarak troleybüs işletilmesine karar verilmiş ve 27 Mayıs 1961 ‘de de troleybüsler hizmete girmiştir. İlk troleybüs hattı olarak Topkapı Eminönü hizmete açılmış ve zamanla 100 adet troleybüs ile hizmet sahası genişletilmiştir.
Ancak 70’li yıllarda elektrik enerjisinin yetersizliğinden dolayı devamlı elektrik kesintilerinin olması sebebiyle halkı yollarda bırakmaları, trafiği aksatmaları, gidiş-geliş periyotlarının düzgün işlememesi, parçalarının eskimesi gibi birçok sebeplerden dolayı troleybüsler 16 Temmuz 1984’te seferden kaldırılmış ve 75 adet troleybüs İzmir Belediyesine satılmıştır.
Elektrikli Otobüs ya da Troleybüs Şehiriçi ulaşımında kullanılan ve üstündeki elektrik hattından aldığı enerjiyle çalışan lastik tekerlekli, iki kasalı, otobüs benzeri bir toplu taşıma aracı olan troleybüs, ‘elektrikli otobüs’ olarak anılırdı.
Kaynaklar: R. Sertaç Kayserilioğlu, Bir İstanbul Klasi”İETT”, İstanbul 2002.; R. Sertaç Kayserilioğlu, ,1Troleybüs” DBİA, vn, İstanbul 1994, s.300-301