miktarını artırmak için kullanılır. Ayrıca soyadan et benzeri maddeler, sosis, parça et, lezzetleştirilmiş et, köpük protein yapılmak- ^-tatlır^
Soya fasulyesinin yağı çıkarıldıktan sonra kalan unu pa5ta,^nakarna ve diğer unlu gıdaların yapılmasında’kollanılır. Soya ununda bulunan azotlu maddelerin fizyolojik değeri yüksek olduğundan buğday ununa karıştırılmasıyla buğday ununun besleyici değeri yükseltilmiş olmaktadır.
Yapılan araştırmalarda, buğday ununa % 5 oranında yağı alınmış soya unu katılmasının, ekmeğin kalitesine olumlu tesir yaptığı, rengini biraz sarartmakla beraber tadını iyileştirdiği ve ayrıca bayatlamasını geciktirdiği tespit edilmiştir..
Soya unundan ayrıca, kuru öz mama, konserve mama, şekerlemeler, ezmeler şeker hastaları için özel besinler, yapay süt, kahve, protein ihtiyacı olanlar için özel yiyecekler, salçalar yapılmaktadır.
Soyadan elde edilen yapay süt aşağıdaki tabloda görüleceği gibi inek sütü ile eş değerdedir.
Protein |
Yağ Karbonhidrat
Soya sütü 3-5 2-3 1-3
İnek sütü 3 4 5
soya sütünden yoğurt ve lor yapılmaktadır.
Soya yağı: Prese edilerek veya ekstraks- yonu yapılarak elde edilen ve koyu sarı renkte olan ham soya yağı, yarı katılaşan yağlar grubundandır. İyot değeri 130 olan bu yağ, genellikle yemeklik yağ, margarin ve mayonez imalinde kullanılır. Donma derecesi düşük ve acılaşmaya karşı dayanıklı olduğu için yemekliğe çok elverişlidir.
Soya yağı ayrıca tıpta da oldukça faydalıdır. Yağın içinde bulunan doymamış yağ asitleri beslenme ve hastalıklar üzerinde faydalı etkiler yapmaktadır.. Özellikle, diyetli- lerde soya yağı ve diğer bitkisel yağlar kandaki kolesterol seviyesini yükseltmeyici etkiler yapmaktadır.
Yiyecek maddesi olarak soya lesitini de çok kullanılmaktadır. Şekerleme, çukulata kaplaması, hekimlikte ilaç ve besin değeri yüksek özel besinler yapılmakta, margarin yapımında, kıvam verici madde olarak kullanılmaktadır.
ıü
Soya bitkisi ue taneleri
2- ENDÜSTRİDE SOYA
Modern endüstrinin bir ham maddesi olan soya fasulyesi, otomobil karoserinden, sun’i kauçuk ve petrole kadar birçok endüstri maddelerinin yapılmasında kullanılmaktadır.
Soya unundan, plastik, çeşitli atmosferik olaylarda dayanıklılığını kanıtlayan zamklar yapılmakta, bu zamklar duvar kaplamasında karton yapılmasında kullanılmaktadır.
Soya unundan ayrıca, sun’i yün, sulu boya, zirai mücadele ilaçları, yapay tahta, maya, bira, antibiyotik, arı yani, vitaminli preparatlar yapılmaktadır.
Soya yağı, çok değerli bir endüstri ham maddesidir. Boya ve vemik sanayiinde kullanılır.. Ayrıca mum, temizlik maddeleri, dezenfektan, dökümhane yağı, pres yağı, lastikler, yapay deri, muşamba, matbaa mürekkepleri, su geçmez kumaşlar, gliserin, tıbbi yağ, kozmetik sanayi üıünü, petrol ürünleri, sabun, macun izole maddeler, su geçirmeyen çimento, trafik yol boyaları, duvar kağıtları yapılmaktadır. Soyadan elde edilen plastik maddeler, bir çok yerlerde kullanılan madenlerin yerini tutmaktadır.
Soya lesitini daha çok maya ve alkol yapımında kullanılır. Zirai mücadele ilaçlarında, lastik, kauçuk, süs ve tuvalet malzemeleri, boya, sun’i süt yapımında kullanılır..
Bütün bu yönleriyle günümüzün harika bit kisi olan soyanın yurdumuzda daha çok yetiştirilmesi ve üzerinde önemle durulmasında fayda vardır.