MOLİBDEN

MOLİBDEN; Alm. Molybdän (n)f Fr. Molybdène, İng. Molybdenum. Sert,-kırılgan, gümüş beyazı metalik bir element. İlk olarak İsveçli kimyâger Carl Wilhelm Scheele tarafından 1778 senesinde molibdenit mineralinin sülfür minerallerinden ayrılması esnâsında bulunmuştur. Sembolü Mo, atom numarası 42 ve atom ağırlığı 95,94’tür. Peryodik tabloda krom ve tungstenin de bulunduğu VI B grubundadır. Kimyâsal özellikleri bu iki elementinkine benzer. Özellikleri: Yüksek ergime noktası, yüksek harârete mukâvemeti, ısıyı iyi iletmesi ve ısı ile az genleşmesi gibi üstün özelliklere sâhiptir. Bu özellikleri sebebiyle 1100°C üstündeki demir ve çelik sanâyiinde kullanılır. Molibden 2617°C’de erir. Bu özelliği ile metaller arasında altıncı sırayı alır. 4639°C’de kaynar. Özgül ağırlığı 10,2 g/cm3 tür. Canlı hücrelerinde eser miktarda bulunur. Bulunuşu: Molibden yerkabuğunda tunsgten kadar bol, fakat dağınık olarak bulunur. Serbest hâlde bulunmaz. En çok bulunduğu mineral molibdenit (molibden disülfür, MoS2) tir. Molibden’in tabiatta bulunan yedi izotopu Mo-92, Mo-94, Mo- 95, Mo-96, Mo-97, Mo-98 ve Mo-100’dür. ABD’nin Kolorado eyâleti, molibden üretiminde başta gelir. Diğer üreticiler, Kanada, Rusya, Çin ve Şili’dir. Senelik üretim miktarı 90.000 tondur. Bileşikleri: Molibden bileşikleri ekseriyâ oksitler hâlindedir. En önemli bileşikleri molibden di- oksit (Mo02), molibden trioksit (Mo03)tir. Molibden kükürtle de sülfür bileşikleri meydana ge
Molibden’in minerallerinden molibdenit.
tirir. Meselâ molibdenit olarak bilinen molibden disülfür (MoS2) en önemli molibden cevheridir. Bundan başka halojenürler tellür ve selenür bileşikleri de vardır. Bileşiklerinde 2+, 3+, 4h -, 5+ ve 6+ değerliklerini alabilir. En kararlı hâli 6+ değerlikli hâlidir.